Archiwum AK-owca znalezione na strychu (video)

"Melduję, że w dniu 11.IX.43. z bojówki Orlika został zastrzelony w pościgu strz. Kozik i pochowany w Słocinie w rowie przy cmentarzu". Taki meldunek wraz ze starym brulionem wypełnionym zaszyfrowanymi meldunkami żołnierza AK znalazł jeden z naszych Czytelników porządkując strych.

- Od razu spostrzegłem, że jest to wyjątkowy dokument - mówi pan Andrzej, mieszkaniec wioski pod Rzeszowem.

- Zafascynowały mnie nie tylko szyfry, ale także meldunki czytelne bez żadnych problemów. Właśnie ten o strzelcu Koziku zastrzelonym przez Niemców i pochowanym w przycmentarnym rowie. A może on nadal tam leży, a jego rodzina nic o tym nie wie?

Panu Andrzejowi udało się odszyfrować AK-owskie archiwum. - Zajęło mi to kilka miesięcy, ale pomocą był kod, który był dołączony do brulionu. Skoro kod był razem z szyframi, widać autor był pewny, że całość jest dobrze ukryta przed Niemcami.

IPN: to unikat

Kim był autor brulionu, który w rzeczywistości jest archiwum oddziału WSOP AK na terenie Rzeszowa. Wiadomo, że miał pseudonim Alojzy, odszyfrowane nazwisko, to Wilk Mieczysław. Był inspektorem powiatowym WSOP.

- WSOP, to akowska Wojskowa Służba Ochrony Powstania - tłumaczy Mirosław Surdej z rzeszowskiego IPN. - Po zwycięskim powstaniu, miała pełnić rolę żandarmerii wojskowej zabezpieczającej porządek na opanowanych przez AK terenach.

Lista konfidentów

Jego zdaniem, dokumenty znalezione na strychu to historyczne unikaty. Jest wśród nich instrukcja Bora, a wszystko wskazuje na to, że chodzi o dowódcę AK gen. Bór - Komorowskiego, są inne instrukcje, meldunki, a także gazetka konspiracyjna "Na posterunku". Jest także lista "Szkodników Sprawy Polskiej", na której są wymienieni konfidenci i współpracownicy gestapo. Wśród nich są: mleczarz, zawodowy wojskowy, pracownik kolei, a nawet J. z zawodu … odwszarz.

Ma zarzut wysyłania "szyfrowanych listów od niego do policji niemieckiej". Podobnie jak G. z Sokołowa, członek starzy pożarnej. Wszyscy wymienieni z nazwiska, niektórzy z dokładnym adresem.

Jakie były losy Alojzego?

- Wpierw sprawdźmy, gdzie pochowany został strzelec Kozik, czyli Józef Burdas - proponuje Mirosław Surdej z IPN. - Z meldunku Alojzego można domniemywać, że skoro pochowano go w rowie, to zrobili to Niemcy. Czy jego zwłoki były przeniesione na cmentarz? Kim był? Jakie były losy Alojzego.

Jeżeli przeżył wojnę, to być może jego teczka jest w archiwach UB. Skoro nie wrócił po swoje archiwum, można przypuszczać, że nie przeżył wojny albo został ujęty przez UB tuż po wojnie.

A może Czytelnicy Nowin pomogą rozwikłać tę tajemnicę?