Spółdzielnie energetyczne: lokalne enklawy niezależności

Spółdzielnie tego typu to nowe podmioty na polskim rynku energii. Na razie jest ich jeszcze niewiele, ale zyskują coraz większą popularność. Czym są? Spółdzielnia energetyczna to podmiot, który mogą tworzyć gospodarstwa domowe (osoby prywatne), samorządy lokalne, przedsiębiorcy, organizacje społeczne itp. Przedmiotem jej działalności jest produkcja energii z odnawialnych źródeł (OZE – fotowoltaika, biogaz, farmy wiatrowe itd.) na potrzeby własne. Krótko mówiąc, członkowie spółdzielni wspólnie wytwarzają zieloną energię i dzielą się nią, rozliczając się ze sobą według ustalonych wcześniej zasad.

Członkostwo w spółdzielni energetycznej ma wiele zalet i daje mnóstwo korzyści – ekonomicznych, społecznych, środowiskowych itd.

– Jeśli chodzi o te pierwsze, to warto nadmienić, że przynależność do spółdzielni pozwala obniżyć rachunki za prąd nawet o kilkadziesiąt procent. Własna, wyprodukowana na miejscu energia jest tańsza od energii z sieci – podkreśla Joanna Krawczyk z organizacji ekologicznej Polska Zielona Sieć.

Co istotne, spółdzielnie energetyczne są zwolnione z części opłat, a to również przynosi znaczące oszczędności. Mowa tu m.in. o opłatach za dystrybucję oraz tych z tytułu rozliczenia energii na rzecz sprzedawcy. Od spółdzielni nie są też pobierane opłaty: OZE, mocowa i kogeneracyjna. Ponadto spółdzielcy (po spełnieniu określonych warunków) mogą liczyć na zwolnienie z podatku akcyzowego.

Mówiąc o korzyściach ekonomicznych i społecznych, warto również wspomnieć, że spółdzielnie energetyczne generują powstawanie nowych, lokalnych miejsc pracy, przyczyniają się do rozwoju gospodarczego regionu itp.

– Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielni, dzięki dostępowi do wytworzonej na miejscu, tańszej energii, zwiększa swą konkurencyjność na rynku, ponieważ może obniżyć ceny swoich produktów czy usług. Zyskują na tym wszyscy – i firmy, i lokalna społeczność, i cały region – zwraca uwagę Janusz Buda, przewodniczący rady nadzorczej Spółdzielni Energetycznej Nasza Energia w Mszanie (to pierwsza tego typu spółdzielnia na Śląsku i druga w Polsce).

Niezwykle istotny jest również fakt, iż dzięki spółdzielniom energetycznym obszary wiejskie zyskują samowystarczalność, niezależność i bezpieczeństwo energetyczne. W obecnej sytuacji geopolitycznej, biorąc pod uwagę m.in. ciągły wzrost cen energii, wojnę w Ukrainie, kryzys w sektorze energetycznym itd., ma to ogromne znaczenie.

– Tu jest właśnie rola spółdzielni energetycznych, bo są one lokalnymi enklawami niezależności. Energetyka rozproszona to jest przyszłość. Tworząc spółdzielnie, rozwijamy potencjał całego kraju. To są małe cegiełki, ale jeśli będzie ich wiele, stworzą wielki mur, zwiększający bezpieczeństwo energetyczne Polski – podkreśla Janusz Buda.

I dodaje, że na Zachodzie spółdzielczość energetyczna funkcjonuje bardzo dobrze, u nas też może, bo potencjał jest. By się jednak rozwijała, muszą być spełnione dwa warunki: po pierwsze stabilność przepisów prawa, a po drugie wsparcie dla spółdzielni energetycznych.

Na koniec warto wspomnieć o szeregu korzyści środowiskowych, jakie odnosimy z tworzenia spółdzielni energetycznych. Konsumpcja zielonej energii (zamiast tej ze źródeł konwencjonalnych) oznacza bowiem redukcję emisji gazów cieplarnianych, niższy ślad węglowy, mniejsze obciążenie dla klimatu i czystsze powietrze. A na tym zyskujemy wszyscy.