Czy istnieje idealna władza? Światem powinni rządzić burmistrzowie

Na ulicach powiatowego, stosunkowo niewielkiego Przemyśla nie udaje się wytyczyć ścieżek rowerowych na ulicach. Bo samochodów jest dużo, bo kierowcy jeżdżą szybko, bo jest niebezpiecznie, bo rowerzyści będą tamować ruch. Przemyśl jest tylko przykładem, bo problem dotyczy wielu innych miast. Sieć ścieżek dla cyklistów udało się zorganizować w ponad ośmiomilionowym Nowym Jorku. Nawet na Manhattanie, gdzie samochodów jest nieporównywalnie więcej niż w Przemyślu i jeżdżą zdecydowanie szybciej. Jakby tego było mało, kosztem dróg poszerzono również chodniki dla pieszych. Wszystko za sprawą Michaela Bloomberga, przez trzy kadencje burmistrza Nowego Jorku, który nazywany jest "burmistrzem świata".

Bloobmerg jest głównym bohaterem najnowszej książki amerykańskiego naukowca Benjamina R. Barbera "Gdyby burmistrzowie rządzili światem". Barber jest pracownikiem naukowym City University of New York.

- Miasta i kierujący nimi burmistrzowie potrafią lepiej niż państwa radzić sobie we współczesnych realiach - twierdzi Barber.
"Wiek XIX był wiekiem imperiów, XX - państw narodowych. Wiek XXI będzie stuleciem miast" - zamieszcza na początku książki cytat Wellingtona E. Webb'a, byłego burmistrza Denver, w stanie Kolordao w USA.

Burmistrz, który myśli jak biznesmen

Myśli Barbera skupiają się głównie na tym, że już niedługo to szefowie miast będą decydować o losach świata. Wspomina o rodzącym się zjawisko "glokalności", czyli połączeniu lokalności i globalizacji. Jednak z jego książki i prezentowanych przykładów burmistrzów z różnych części świata, można wyłowić cechy idealnego, lub prawie idealnego, szefa miasta.

Burmistrz świata, Michael Bloomberg, zaczynał jako pracownik banku Salomon Brothers. Zajmował się informacjami finansowymi. Po zwolnieniu, założył własną firmę medialną Bloomberg News, dzisiaj jedną z najważniejszych agencji informacyjnych na świecie i imperium medialne. Znane również w Polsce, głównie z wydawania tygodnia Blooberg Businessweek. Po latach, już jako bogaty, a dzięki temu niezależny człowiek, zdecydował się powalczyć o fotel burmistrza Nowego Jorku. I był nim przez trzy kadencje, w latach 2002 - 2013. Na dłużej nie pozwoliło mu prawo wyborcze.

- Biznesowe podejście do rozwiązywania problemów miasta pozwoliło Bloombergowi uniknąć wad lokalnej demokracji. By realizować swój program, nie musiał tolerować korupcji, zadowalać partyjnego betonu ani iść na polityczne ustępstwa - opisuje go Barber.

Co się udało burmistrzowi świata? Podnosił podatki, kiedy naprawdę musiał. Stworzył bezpieczną sieć ścieżek rowerowych, nawet na Manhattanie. Planował wprowadzenie dodatkowych opłat za użytkowanie dróg w godzinach szczytu. Pomysł został zablokowany przez rząd USA. Chciał w ogóle zakazać ruchu samochodów w centrum. Sprzeciwiły się władze stanowe. Wywalczył jednak zakaz sprzedaży na ulicach napojów gazowanych w dużych butelkach. Budynki w mieście stały się przyjaźniejsze dla środowiska. Nowy Jork awansował na pierwsze miejsce miast na świecie.

Barber docenia pracę burmistrzów w innych częściach świata. Jest pod wrażeniem Wolfganga Schustera ze Stuttgartu w Niemczech. Postawił na współpracę miast, wręcz sieć europejskich ośrodków. Działał w tak wielu organizacjach państwowych i międzynarodowych, że sporo osób głośno zastanawiało się, kiedy ma czas na rządzenie Stuttgartem.

Sukces odnoszą miasta otwarte na innych

- Schusterowi udało się dlatego, że swej pracy na arenie globalnej nie traktował jako przeszkody w wypełnianiu obowiązków burmistrza. Wręcz przeciwnie - twierdzi Barber.

- W dzisiejszym stuleciu miastami odnoszącymi sukces są miasta otwarte, kosmopolityczne, promujące prawdziwą tolerancję i dialog międzykulturowy. W ten sposób wspierają kreatywność, innowacje, umożliwiają wzrost eksportu, mają większe szanse zrozumieć kulturę klientów - twierdzi Schuster. Tu jest podobny do Bloomberga, który także opowiadał się za liberalizacją polityki imigracyjnej USA.

Barber docenia również szefów miast w Polsce.

- Rafał Dutkiewicz, prezydent Wrocławia. Łączy w swojej osobie wiele istotnych cech typowych dla gospodarzy ratuszów na całym świecie. Biorąc te cechy pod uwagę, doszedłem do wniosku, że burmistrzowie powinni rządzić światem - twierdzi Barber.

Jakie to cechy? Zdecydowanie, niezależność, wolność od politycznej lojalności w skali kraju, która komplikuje sytuację wielu burmistrzów. Chłodny, analityczny administrator, a zarazem ciepły, z poczuciem humoru. Kosmopolityczny styl bycia i doświadczenie wyniesione z pracy w biznesie. Kierował firmą zajmującą się wyszukiwaniem kadr kierowniczych.

- Płynnie mówi po angielsku, niemiecki i rosyjsku. Bardzo dużo podróżuje. Jego podróże służą interesom Wrocławia. Dołożył wielu starań, żeby zintegrować biznes, oświatę, kulturę i społeczeństwo obywatelskie w ramach administracji zapewniającej warunki dla owocnej współpracy sektora publicznego i prywatnego - zachwala amerykański naukowiec.

Innym przykładem jest Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska. Władzę w tym mieście sprawuje od 1998 r. Miał wtedy zaledwie 33 lata.

- Zrobił na mnie raczej wrażenie bezpretensjonalnego i serdecznego lokalnego gospodarza, niż burmistrza największego miasta na polskim Pomorzu - twierdzi Barber.

Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej okazało się, jak wielka przepaść dzieli polskie miasta do europejskich. Adamowicz wspomina, że przystąpił do zasypywania tej przepaści, poprzez inwestycje. Gdańsk zmodernizował budynki mieszkalne, sieć wodno - kanalizacyjną, drogi, mosty. Proces ten trwa praktycznie do dzisiaj.