W Nawsiu Kołaczyckim rakotwórczym azbestem utwardzona jest droga

- Jakieś dwa tygodnie temu widziałem, jak sąsiedzi więźli potłuczone płytki eternitowe i od razu zaniepokojony pomyślałem: ciekawe co z tym zrobią - opowiada nasz Czytelnik, proszący o anonimowość mieszkaniec Nawsi Kołaczyckich.

Mężczyzna nie był zdziwiony, jak kilka dni temu zobaczył eternit w lesie.

- Wracam z grzybów, patrzę a tu, droga, której współwłaścicielem jest widziany przeze mnie sąsiad, przysypana jest azbestem - mówi zdenerwowany.

Na odcinku 100 metrów, w błocie i rozjechanych koleinach drogi leżą rakotwórcze odpady.
- Gość za kilka piwek zrobił porządek komuś z sąsiedztwa i wywiózł je do lasu, nie zastanawiając się, jakie to niebezpieczne dla ludzi. A niedaleko jest potoczek, zbierający wodę z terenu, która potem trafia do rzeki Wisłoki - mówi nie kryjąc irytacji.

Zrobił, to odpowie

Po naszej interwencji sprawą zajęli się urzędnicy.

- Jeśli się to potwierdzi, to sprawca poniesie konsekwencje - zapewnia Jerzy Rączka, kierownik referatu inwestycji i gospodarki komunalnej Urzędu Gminy Kołaczyce.

Okazuje się, że to nie pierwszy taki przypadek, w ub. r. mieszkaniec Sieklówki wysypał potłuczony eternit na drogę i musiał potem zapłacić za jego wywiezienie 2 tys. zł.

- Ludzie wiedzą, że nie wolno ściągać eternitu na wąską rękę, ale i tak to robią - przyznaje kierownik Rączka. - W tym roku mieliśmy już 5 albo 6 takich przypadków. Najczęściej składają na swoich posesjach, zabezpieczają folią i czekają, aż ktoś to kiedyś od nich zabierze. Ale zdarza się, że wywożą wszystko na dzikie wysypiska - dodaje.

Gmina nie ma pieniędzy

Stosowany kiedyś w budownictwie azbest jest bardzo szkodliwy dla zdrowia. Staje się zagrożeniem dla zdrowia, gdy dojdzie do korozji lub jakiegokolwiek uszkodzenia wyrobów zawierających azbest (łamanie, kruszenie, cięcie itp.). Dobrze zabezpieczony i nieuszkodzony azbest nie stanowi zagrożenia. Produkcja, obrót azbestem i wyrobami zawierającymi azbest jest zakazana. Za nieprzestrzeganie grozi w Polsce kara grzywny i ograniczenie lub pozbawienie wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Na terenie Polski znajduje się jeszcze ok. 15 milionów ton wyrobów zawierających azbest. Ze względu na zagrożenie powinny zostać usunięte z wszystkich obiektów w kraju do końca 2032 r.

Zgodnie z przepisami rozebrać dach czy ściany z azbestem, może tylko wyspecjalizowana firma. Właściciel 100 metrowego dachu (średniej wielkości dach ważący 1 tonę) musi zapłacić za to 3 - 3, 5 tys. zł. Wywiezieniem do utylizacji zdemontowanego dachu też musi zająć się firma, kosztuje to średnio 600 zł za tonę.

W gminie Kołaczyce jeszcze ok. 30 proc. dachów pokrytych jest eternitem, głównie na zabudowaniach gospodarczych.

- Nie mamy jeszcze opracowanego programu usuwania azbestu - przyznaje Małgorzata Salacha, burmistrz Kołaczyc. - Rozmawialiśmy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska o dofinansowaniu i za każdym razem słyszeliśmy, że pieniędzy na to nie ma. Będziemy musieli podjąć jakieś działania sami, bo mieszkańcy oczekują pomocy. Ale nie może być mowy o pokryciu całych kosztów, tylko częściowe dofinansowanie wchodzi w grę - zaznacza Salacha i zapowiada, że w przyszłorocznym budżecie znajdą się pieniądze na ten cel.
Inni już pomagają, ale …
W Jaśle od ośmiu już lat za odbiór materiałów budowlanych z azbestem płaci miasto. Dotychczas zebrano łącznie ponad 130 ton. Gmina nie płaci jednak za rozbiórkę dachów. Mieszkańcy robią więc to na własną rękę, najczęściej bez udziału wyspecjalizowanej firmy. Przepisy zabraniające samowoli nie się przeszkodą, bo nikt tego nie egzekwuje.