Budziwój odparł najazd Tatarów [PODNIEBNY RZESZÓW ODC. 29]

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1423 roku, ale według miejscowych przekazów powstała za czasów Kazimierza Wielkiego. Jak podaje na swojej stronie internetowej gmina Tyczyn, do której Budziwój należał do końca 2009 roku, nazwa wsi ma pochodzić od słowiańskiego imienia Budziwój i ma wskazywać na rycerski rodowód pierwszych mieszkańców.

Z kolei według legendy opisanej przez Marka Czarnotę (znawcę dziejów Rzeszowa i okolic) związana była ona z najazdem Tatarów na Rzeszów i okoliczne wsie w 1624 roku. „Wtedy to ogromna nawała pod wodzą Kantymira Murzy najechała Małopolskę planując, że ze swoją wyprawę łupieską dotrą aż za Kraków, Legnicę, albo jeszcze i dalej. Zbliżyli się do wioski, która dzisiaj Budziwój się nazywa. Chłopi widząc zbliżającego się nieprzyjaciela, który rabując i mordując liczny jasyr do kraju swego odsyła, a tam gdzie stopa jego postanie jeno spalona ziemia i pustka zostaje. Rzucili się chłopi budziwojscy do obrony, nieprzyjaciół mocno rażąc i bijąc, do walki przyłączyli się inni z okolicznych przysiółków i wiosek, tak, że rozegrała się bez mała bitwa, którą chłopsko - tatarską nazwać należy. A kilku co sprytniejszych młodzieńców na konie i podjezdki wskoczywszy ku Rzeszowowi popędzili i pod murami uśpionego miasta „Tatary idą” głośno krzyczeli. Na rzeszowskim zamku, owa przerażająca wiadomość obudziła samego kasztelana Mikołaja Spytka Ligęzę, pobudziła także jego żołnierzy, którzy wojami wówczas się nazywali. Stanął na czele swoich wojów Pan Kasztelan, i wodzem znamienitym będąc napastników od bram i murów miasta odpędził, zabijając ich w bitwie wielu.(…) Mieszkańcy owej wsi, którzy zamkowych wojów pobudzili, tak, że mogli oni obronę miasta przedsięwziąć na miano „budzących wojów” sobie zasłużyli, a wioska owa od czasu tego Budziwojem się nazywa, na pamiątkę zwycięstwa i dzielności mieszkańców wioski” - opisuje barwnie tą opowieść Marek Czarnota.

W dawnych czasach Budziwój należał do jednej z najbogatszych wsi na tym terenie. Franciszek Kotula nazywał jej mieszkańców „chłopską arystokracją”. Wioska była bogata m.in. dlatego, że miejscowi chłopi zwolnieni byli z odrabiania pańszczyzny za to, że służyli w wojsku. We wsi istniał folwark i dwór pański, browar, staw, młyn.

Miejscowa ludność znana była ze swojej aktywności. Pod koniec XIX wieku zaczął się tu rodzić ruch ludowy. Mieszkańcy wsi zaczęli wyróżniać się na tle okolicznych wiosek, m.in. tym, że dbali o wykształcenie, istniały tutaj na początku XX wieku nie tylko szkoła, ale też czytelnia, oddział Sokoła, koło Związku Strzeleckiego Strzelec.

Stąd do Krakowa wyruszyła grupa strzelców, by dołączyć do legionów Piłsudskiego. W 1932 roku mieszkańcy założyli koło Polskiego Stronnictwa Ludowego, a w 1937 roku wzięli udział w strajku chłopskim. W okresie II wojny działały tu między innymi Bataliony Chłopskie.

Konkurs

Jeśli chcesz wziąć udział w konkursie zobacz dwudziestą dziewiątą część z serii „Podniebny Rzeszów” na portalu nowiny24.pl i wejdź na nasz fanpage na Facebooku.

W komentarzu pod postem dotyczącym dwudziestego dziewiątego odcinka „Podniebny Rzeszów” udziel odpowiedzi na pytanie konkursowe: Które miejsce w sfilmowanej w tym odcinku części Rzeszowa lubisz najbardziej i dlaczego? Jury nagrodzi najciekawszy komentarz.

Nagroda ufundowana przez partnera naszego konkursu:Leroy Merlin - Krasne 20A - karta podarunkowa na dowolne zakupy w markecie, w kwocie 150 złotych.

Życzymy powodzenia!