Perła gotyku w Bliznem

Dokładna data budowy kościoła nie jest znana. Wzniesiono go z pewnością w drugiej połowie XV w. z ociosanych bali jodłowych, położonych na dębowej podwalinie. Jest to budowla konstrukcji zrębowej.

Składa się z nawy wzniesionej na planie zbliżonym do kwadratu, prostokątnego prezbiterium od wschodu z dostawioną do niego od strony północnej zakrystią. Świątynia nakryta jest strzelistym dachem pokrytym gontem.

Gotycki charakter budowli

- Nad całym kościołem zachowała się jednolita więźba dachowa, tzw. storczykowa - mówi ks. Marek Grzebień, proboszcz parafii Blizne. - Jest to niezwykle mocna konstrukcja zrębowo-zaskrzynieniowo-zaczepowa. W górnej części nawa została zwężona o zaskrzynienia, które zasłaniają konstrukcję dachu.

Gotycki styl budowli oddają m.in. zakończenia okien na tzw. ośli grzbiet, portal prowadzący z prezbiterium do zakrystii oraz ostro zakończony łuk tęczowy, czyli belka odgraniczająca prezbiterium od nawy.

Drzwi główne w ścianie zachodniej i drugie w ścianie południowej były powiększane. Kościół był przebudowywany. W XVII w. dostawiono wieżę, zaś w 1811 r. rozebrano soboty (podcienia na zewnątrz) i dostawiono do południowej elewacji kruchtę.

Biblia Ubogich sprzed wieków

Największą osobliwością kościoła jest bogactwo malowideł pokrywających strop i ściany. Powstawały od XVI do XVIII w. Niektóre fragmenty najstarszych polichromii przykryte są nowszymi malowidłami i czekają jeszcze na odkrycie. Turystom wchodzącym do świątyni przez boczne wejście rzuca się w oczy gigantyczna scena Sądu Ostatecznego namalowana w połowie XVI stulecia na północnej ścianie nawy. Na ścianie południowej i zachodniej zobaczymy młodsze o sto lat obrazy ufundowane przez bogatszych chłopów.

Czy wiesz, że

Czy wiesz, że

- Pierwsza wzmianka o wsi Blizne pochodzi z 25 kwietnia 1366 r. Wówczas to król Kazimierz Wielki nadał las Blizne na założenie wsi na prawie niemieckim. W rocznice lokacji wsi w kościele odprawiana jest msza św. Dziękczynna.
- Od początku XV aż do połowy XIX w. Blizne wchodziło w skład dóbr należących do biskupów przemyskich.
- Jeszcze w okresie międzywojennym mieszkańcy wsi podjęli przygotowania do budowy murowanego kościoła. Po wojnie komunistyczne władze nie zgodziły się na rozpoczęcie budowy. Dopiero w ostatnich latach wybudowano nowy kościół.
- W 2003 r. kościół został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

- Te obrazy, przedstawiające sceny biblijne, przemawiały do ludzi, którzy nie umieli czytać - mówi ks. Marek Grzebień. - Poruszały sumienia i nauczały jak żyć moralnie i zgodnie z nauką Kościoła. Stąd nazwano je Biblią Ubogich.

Każdej wycieczce ks. proboszcz pokazuje jedno z malowideł na ścianie zachodniej, przedstawiające męczeństwo świętych, m.in. Piotra i Pawła. Przedstawieni na nim oprawcy ubrani są w stroje tatarskie. Scena ta ma związek z najazdami tatarskimi na okolicę.

Anielskie zastępy przepędziły wroga

Wg miejscowej tradycji kościół, usytuowany na wzgórzu i otoczony drewnianą palisadą, obronił się przed Tatarami w 1624 r. W jego wnętrzu schronili się mieszkańcy. W trakcie tej napaści Tatarzy uprowadzili w jasyr 60 ludzi. W miejscu obecnej kaplicy św. Michała, na wzgórzu położonym ok. 1,5 kilometra na wschód od kościoła, Tatarzy zostali w cudowny sposób przepędzeni przez wojska anielskie pod wodzą św. Michała Archanioła. Uwolnieni jeńcy wrócili cali i zdrowi do domów. Z wdzięczności za ocalenie wybudowano na wzgórzu kaplicę św. Michała Archanioła.

W drugiej połowie XVIII w. biskup przemyski sprowadził na górę św. Michała kapucynów, którzy wybudowali tu kościół. Po kasacie zakonu przez zaborcę austriackiego ołtarz główny przeniesiono do kościoła w Humniskach, pozostałe wyposażenie do kościołów w Izdebkach i Bliznem. Kościół św. Michała zburzono. Tradycja mówi, że z kościelnej cegły wybudowano karczmę w Ujazdach. Jej budowniczy oślepł, co poczytywano za karę bożą.

Jak dojechać

Jak dojechać

Kościół wraz z zabytkowym otoczeniem stoi tuż przy głównej drodze prowadzącej z Rzeszowa przez Domaradz i Sanok w Bieszczady. Po drugiej stronie drogi wybudowano dogodny parking. Zwiedzanie od poniedziałku do soboty w godz. 9-17. Kościół jest zazwyczaj zamknięty, dlatego najlepiej umówić się wcześniej. Telefon na plebanię: (0-13) 430-56-00.

Tu modlił się Karol Wojtyła

Niezwykła historia wiąże się też z figurą Matki Bożej Królowej Pełnej Łaski, która znajduje się w ołtarzu bocznym kościoła pw. Wszystkich Świętych. Przed wiekami była ona elementem późnogotyckiej nastawy ołtarza głównego ze sceną Zwiastowania. Gdy w XVII w. zmieniono ołtarz, figurę umieszczono obok na postumencie. Podczas późniejszej renowacji świątyni figurę wyniesiono na strych.

Jakiś czas później pewnej mieszkance Bliznego przyśniło się, że na strychu kościoła leży figura Matki Bożej, którą powinna umieścić w dziupli na drzewie obok swojego domu. Kobieta opowiedziała sen księdzu. Figurę uroczyście przeniesiono i umieszczono w dziupli lipy. Pewnego dnia drzewo zapaliło się od stawianych przed figurą świec. Ocalałą cudownie figurę umieszczono w wybudowanej kapliczce.

Gdy w latach 70. remontowano kościół, historycy sztuki zwrócili uwagę na figurę w kapliczce. Okazało się, że jest niezwykle cenna.

- Powstała w latach 1515-20. Pochodzi prawdopodobnie ze szkoły Wita Stwosza - mówi ks. Marek. - W drugą niedzielę miesiąca odprawiamy nowennę do Matki Bożej Królowej Pełnej Łaski. Wierni wypraszają liczne łaski. 10 września 1978 r. właśnie przed tą figurą modlił się kardynał Karol Wojtyła. Kilka tygodni później został papieżem…

Przydatne adresy

Przydatne adresy

www.blizne.wiara.org.pl - oficjalna strona parafii Blizne, m.in. historia kościoła i wsi Blizne, informacje dotyczące zwiedzania, fotogaleria.
Telefony: parafia - (013) 430 56 00, wikarówka - (013) 430 52 77.

Będzie centrum obsługi turystów

Obok kościoła zachował się niezwykle cenny zespół zabudowań z XVIII i XIX w. W jego skład wchodzą: wikarówka, budynek gospodarczy, kryta słomą wozownia, organistówka, w której działała szkoła parafialna i dawny szpital dla ubogich. W muzeum parafialnym zgromadzono m.in. dawne szaty liturgiczne, stare dokumenty, przedmioty kultu religijnego, dawne sprzęty gospodarstwa domowego.

Ks. Marek Grzebyk jest proboszczem parafii Blizne od roku. W lutym uruchomił stronę internetową z informacjami i zdjęciami kościoła. W zabytkowym budynku dawnej szkoły chce urządzić centrum obsługi turystów. Planuje zatrudnienie osoby, która będzie obsługiwać wycieczki, bo wspaniała świątynia przyciąga coraz więcej turystów, również z zagranicy.