Archeolodzy odkrywają piwnice pod Rynkiem w Krośnie

Nad jedną z nich zachował się oryginalny renesansowy portal. To on stanowić będzie wejście do przyszłej ekspozycji Centrum Dziedzictwa Szkła. Ta właśnie inwestycja stała się dla archeologów okazją do przeprowadzenia wykopalisk w tej części Starówki.

- Prowadzimy badania w obrębie piwnic przedprożnych, wybudowanych w początkach XVI wieku - mówi Jan Gancarski, dyrektor Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. - Ich konstrukcja, a szczególnie omurowane wejścia do nich, znajdujące się od strony Rynku, nie były do tej pory dokładniej znane.

Na Rynku w Krośnie archeolodzy odsłonili już wejścia do pięciu piwnic. Jedno z nich - przed kamienicą nr 16 - z zachowaną oryginalną, kamienną konstrukcją renesansowego portalu oraz pozostałości po schodach, którymi przed wiekami znoszono do piwnic beczki z winem czy inne towary.

W dawnych stuleciach zachodnia pierzeja Rynku wyglądała inaczej. Kamienice miały drewniane podcienia (które z czasem uległy zniszczeniu i zostały rozebrane). Dlatego wejścia do piwnic są odsunięte od do frontów kamienic.

Wykopaliska odsłoniły mur, który stanowił podwaliny podcieni. - Są one równocześnie granicą piwnic przedprożnych i wejść do nich, usytuowanych prostopadle do ściany zachodniej pierzei - opisuje Gancarski.
Piwnice są własnością miasta. Wraz z projektem budowy Centrum Dziedzictwa Szkła przy ul. Blich pojawiła się koncepcja zagospodarowania ich na cele turystyczne. W ich wnętrzach będzie można obejrzeć m.in. szklane eksponaty, w jednej znajdzie się szklana posadzka, powstanie też laboratorium doświadczeń.

Zanim piwnice zostaną udostępnione zwiedzającym, muszą być odpowiednio zaizolowane i wysuszone. Nad tym pracują projektanci i ekipa budowlana. Archeolodzy będą stopniowo przesuwać się w kierunku ul. Portiusa, gdzie mają być odsłonięte wejścia do kolejnych piwnic. Niewykluczone, że wykopaliska rozszerzone zostaną także o część ulicy wzdłuż pierzei, jeśli taki będzie obszar budowy.

Archeolodzy już kilka lat temu próbowali sondażowo penetrować piwnice przedprożne. - Wiemy, że są tam nawarstwienia kulturowe z różnych okresów, przede wszystkim z okresu średniowiecza i czasów nowożytnych. Ale te badania są pierwszymi kompleksowymi - mówi Gancarski. - Niespodzianki może kryć zwłaszcza piwnica, która została całkowicie zasypana.

Jedna z ciekawostek to betonowy strop nad jedną z piwnic. - W latach 50. stary strop prawdopodobnie zapadł się pod przejeżdżającym samochodem. Pojazd został "uwięziony" na kilka dni. Po tym zdarzeniu strop wzmocniono betonem - opowiada dyrektor.

Prace w tej części Rynku (archeologiczne i budowlane) potrwają jeszcze kilka miesięcy. - Zdajemy sobie sprawę, że jest to uciążliwe dla mieszkańców, właścicieli kamienic. Ale musza być one wykonane - mówi Gancarski.