Uniwersytet Rzeszowski we współpracy z firmą Softsystem tworzą Podkarpacki Biobank

Będą w nim przechowywane oraz badane takie materiały biologiczne, jak krew, osocze, DNA, RNA, komórki macierzyste, a także szczepionki przeciwnowotworowe oparte na komórkach dendrytycznych.

- Materiał, który już gromadzimy, otrzymujemy od dawców. Mogą nimi zostać zarówno zdrowe osoby, na przykład honorowi dawcy krwi, jak i pacjenci szpitalni - tłumaczy dr hab. n. med. Jacek Tabarkiewicz, prof. UR, dyrektor Przyrodniczo-Medycznego Centrum Badań Innowacyjnych.

Dodaje, że na starcie chcą współpracować z dwoma dużymi szpitalami klinicznymi przy ul. Lwowskiej i Szopena i innymi rzeszowskimi lecznicami, a także z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa.

Podkarpacki Biobank mieści się w Przyrodniczo-Medycznym Centrum Badań Innowacyjnych przy ul. Warzywnej. Znajduje się tu zespół tzw. czystych pomieszczeń, a także specjalistyczny sprzęt.

- Mamy zamrażarki, w których temperatura może wynosić -20, - 40, -86, a nawet -150 st. C, a także z ciekłym azotem, a więc temperaturami sięgającymi do ok. minus 190-192 st C. Na dzień dzisiejszy jesteśmy w stanie zgromadzić kilkanaście tysięcy próbek, a w momencie, gdy staniemy się już liczącym członkiem ogólnopolskiej sieci, będziemy ich posiadali dziesiątki, może setki tysięcy.

Podkarpacki biobank stał się częścią tworzonej właśnie ogólnopolskiej sieci biobanków, a ta z kolei częścią europejskiej sieci BBMRI-ERIC (ang. Biobanking and Biomolecular Resources Research Infrastructure).

- Już w 2009 r. tygodnik Time uznał biobankowanie za jedną z dziesięciu najbardziej znaczących idei zmieniających świat. Biobanki cieszą się ogromną popularnością wśród naukowców i stanowić będą o przyszłości medycyny i badań diagnostycznych - przekonują prof. Tabarkiewicz i dr Ryszard Depta z Wydziału Medycznego UR.

Uniwersytet podpisał listy intencyjne z kilkoma firmami zainteresowanymi współpracą: Sanofi, Asseco, Polskim Bankiem Komórek Macierzystych, a także umowę na dostawę przez Softsystem oprogramowania do archiwizacji kolekcjonowanego materiału biologicznego w celach terapeutycznych i naukowo-badawczych. Firma ma doświadczenie w zakresie wytwarzania oprogramowania medycznego, zdobyte przy współpracy z największymi laboratoriami medycznymi na świecie. Uniwersytetowi ma przekazać system do obsługi biobanku wraz z drukarką etykiet (etykieciarką) i czytnikiem kodów kreskowych, co umożliwi profesjonalną rejestrację preparatów komórkowo - tkankowych, rejestrację zużycia materiałów wyjściowych i innych laboratoryjnych oraz oznakowanie próbek jednoznacznym i unikatowym kodem.

- Większość prac ma zostać zakończona w połowie przyszłego roku, jednak już od przyszłego miesiąca będzie można każdy materiał biologiczny oznaczać kodem umożliwiającym jego odszukanie za pomocą czytnika i pozycjonowania archiwizowanych próbek biologicznych w urządzeniach chłodniczych - dodaje prof. Tabarkiewicz.

Biobank będzie związany w jakikolwiek sposób z przeszczepami?

- Jeśli chodzi o przeszczepy narządów - nie, bo do tego konieczny jest ośrodek szpitalny. Natomiast jeśli jako przeszczep rozumiany jako podawanie komórek macierzystych pozyskanych z tkanki tłuszczowej w celach regeneracji chrząstki stawowej - planujemy coś takiego.

Naukowcy z UR dodają, że w wyniku rozwoju biobanków oraz banków tkanek i komórek, co pokazały przykłady z innych krajów, należy oczekiwać w dłuższej perspektywie podniesienia standardów opieki medycznej, zwiększenia dostępu do wysoko wykwalifikowanej kadry medycznej i naukowej, a także poprawy jakości życia mieszkańców i zredukowania kosztów opieki medycznej.

Zobacz też: Odkrycie naukowców Uniwersytetu Rzeszowskiego w Chotyńcu