Jak przygotować się do matury z historii i wos?

Anna Wilczyńska mówi, że najważniejsze jest to, by uczeń przemyślał koncepcję pracy, a brudnopis wykorzystał na napisanie planu. Ważne jest, by na historii wykazać się nie tylko znajomością faktografii, ale też selekcją materiału, gdyż najczęściej pytania są sformułowane problemowo.

- Nie chodzi o to, by maturzysta pokazywał całą wiedzę, jaką ma na dany temat, tylko wyłuskał niejako te wszystkie argumenty i fakty, które są bezpośrednio związane z tym tematem - podpowiada. - Ważne jest, by maturzysta stosował właściwą do tematu terminologię, jak chociażby nazewnictwo państw, które przecież zmienia się w czasie. ZSRR i Rosja to nie są tożsame określenia. Tak, jak RFN, NRD, Niemcy, Prusy - dodaje.

Radzi, by uczniowie pisali daty, które znają, bo błędy obniżają wartość pracy.

- Czytałam np. dobry esej historyczny maturzysty na temat autorytaryzmu w Europie, w której autor podał datę zamachu majowego na sierpień. Zdarzają się więc trywialne pomyłki. Gdy nie jest się pewnym, może lepiej unikać dat dziennych, na których najłatwiej się wyłożyć.

Wskazówka dla uczniów ambitnych to odwołanie się do znajomości historiografii.

- Jeżeli maturzysta ma wiedzę, że znani mu historycy pisali na ten temat, zajmowali określone stanowisko, niech o tym po prostu napisze. Niech odwoła się do tego, ale sam niech nie formułuje sądów generalizując, bo to najczęściej spotka się z negatywną oceną. Nie ma prawideł w historii.

Istotne jest również, by pisać starannie, językiem zrozumiałym dla wszystkich. Kompozycja musi być trójdzielna: wstęp, rozwinięcie i zakończenie.

Jeśli chodzi o wos, pedagog zwraca uwagę, że troszeczkę się zmienia koncepcja wypracowania.

- Odchodzi się od wypracowań, gdzie uczeń miał wskazane, ile ma podać argumentów, jakiego typu mają to być argumenty. Są natomiast polecenie sformułowane w sposób bardzo ogólny, co może się okazać dla ucznia złudnie łatwe. Każde słowo, a zwłaszcza czasownik ma znaczenie.

Przykład?

- Choćby z tamtego roku: Rozważ, czy demokracja jest ustrojem uniwersalnym, czy też nie i swoje rozważania poprzyj przykładami. "Rozważ" i "poprzyj przykładami". Samo słowo "rozważ" sugeruje umiejętność dobrania argumentów za i przeciw. Z drugiej strony ma powiedziane "poprzyj przykładami", ale nie wie, iloma. Musi ich być co najmniej dwa Tyle wystarczy, jeśli są porządnie rozbudowane, merytorycznie uzasadnione. Jeśli zdający egzamin nie ma wiedzy pogłębionej, lepiej, żeby podał więcej przykładów (max 6), choć płycej ukazanych. Coś za coś.

Nauczycielka uczula na znajomość historii najnowszej, po 45 roku. Wypracowanie może bowiem uwzględniać te procesy historyczne, które były kiedyś i rzutują na współczesność.

- Ważne jest również na maturze z wos, by uczeń bazował na materiale źródłowym, ale z głową. Odchodzimy już od metody, gdzie zaliczano odwołanie się do źródła w byle jakim miejscu, bez żadnego kontekstu. Teraz odwołanie się musi być w konkretnym, właściwym kontekście i musi mieć formę przypisu bibliograficznego - zwraca uwagę. -Bardzo często, choć nie zawsze, istotne jest umieszczenie danego problemu w aspekcie porównawczym, czyli np. na tle międzynarodowym. Jeżeli opisujemy coś, co dzieje się w Polsce, np. aspekt biedy, starajmy się odnieść to zjawisko do krajów UE.

I jeszcze jedna ważna rzecz: uczeń musi mieć kolokwialnie mówiąc "obrytą" mapę Europy i świata, organizacji międzynarodowych.