Powstał herbarz 96 biskupów przemyskich [WIDEO]

- Pomysł na stworzenie herbarza biskupów przemyskich podsunął mi Henryk Hass, prezes Towarzystwa Pomocy św. Brata Alberta - mówi Andrzej Brzezina Winiarski, heraldyk z Przemyśla. Znany w Polsce i na świecie autor herbarzy. Odtwarzanie i tworzenie herbów to jego pasja od ponad 30 lat. W tym czasie wykonał już kilka zbiorów. M.in. herby szlacheckie, mieszczańskie, wielkich mistrzów krzyżackich i templariuszy.

- Wykonanie herbarza biskupów od razu wydało mi się bardzo ciekawym zadaniem, gdyż herby kościelne rządzą się innymi prawami od pozostałych. Wcześniej nie miałem z nimi do czynienia. To było zdecydowanie najtrudniejsze wyzwanie, z obawą podchodziłem do jego realizacji - wspomina pan Andrzej.

Ciężko było dotrzeć do materiałów. Wertował biblioteki i archiwa. Dużo jeździł i szukał opisów, m.in. na nagrobnych epitafiach na cmentarzach. Każdy szczegół herbu, np. kształt tarczy czy kierunek skierowania pastorału, musiał być dokładnie ustalony.

Sporo informacji znalazł w książkach ks. Władysława Sarny. M.in. „Biskupi przemyscy” z 1903 r., którą kilka lat temu udostępnił mu ks. Adam Szal, ówczesny biskup pomocniczy, a dzisiaj arcybiskup, metropolita przemyski. Jednak w książce ks. Sarny biskupie herby przedstawione są jedynie w sposób opisowy, nie ma rysunków.

- Ks. bp Szal, który z wykształcenia i zamiłowania jest historykiem, podjął temat. Dostałem od niego odpowiedni dokument, z którym było o wiele łatwiej - mówi.

Książki dały mu podstawową wiedzę, wyjściowy materiał. Jednak profesjonalny heraldyk musi dbać o szczegóły.

- Aby poznać budowę i zasady tworzenia herbów kościelnych musiałem uzupełnić wiedzę. Z dużą pomocą przyszedł mi ks. Marek Wojnarowski, dyr. Muzeum Archidiecezjalnego w Przemyślu. Wtedy też okazało się, że herbarz biskupów przemyskich nie będzie pierwszym, jak myślałem, bo został już opracowany herbarz biskupów wrocławskich - wspomina twórca.

Zwieńczeniem herbu biskupiego jest mitra i pastorał. Te dwa elementy są skrzyżowane za tarczą herbową. Wczytując się bardziej w zagadnienia herbów biskupich zorientował się, że do 1923 r. biskupi wywodzili się z rodów szlacheckich. I za podstawę swoich herbów kościelnych, przyjmowali własne herby szlacheckie, arystokratyczne, z dodaną mitrą i pastorałem. Po 1923 r. nastąpiła zmiana. Zamiast mitry pojawił się kapelusz kardynalski i chwosty, rodzaj frędzelków, po obu stronach herbu.

Odtworzony przez Andrzeja Winiarskiego herbarz obejmuje wszystkich, od 1352 r. 96 biskupów przemyskich, rzymsko - katolickich. Metropolitów i biskupów pomocnych. Do tego również 21 biskupów obrządku grecko - katolickiego.