Na Podkarpaciu mamy 1066 obwodowych komisji wyborczych. Jak głosować poza miejscem zamieszkania?

Przypomnijmy. 15 września upłynął czas na zgłaszanie kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych a 25 września te komisje zostały już powołane. W powiatach: leżajskim, łańcuckim, rzeszowskim i w Rzeszowie takich komisji mamy 341, w dębickim, ropczycko - sędziszowskim, strzyżowskim - 251. Z kolei w gminach bieszczadzkiego, leskiego, sanockiego - 151, a w brzozowskim, jasielskim, krośnieńskim i w Krośnie - 324.

Jak liczne są to komisje?

- Obowiązują widełki, w zależności od wielkości obwodu. Minimalna granica to 7 a maksymalna 13 - tłumaczy sędzia Marcin Dudzik, komisarz wyborczy w Rzeszowie. - W odrębnych obwodach, na przykład w szpitalach, więzieniach, DPS - od 5 do 11.

Przebieg wyborów do Sejmu i Senatu mogą też nadzorować mężowie zaufania.

- Męża zaufania może zgłosić pełnomocnik wyborczy danego komitetu - wyjaśnia komisarz wyborczy. - To osoba, która obserwuje prawidłowość przebiegu głosowania. Może je nawet utrwalać za pomocą urządzenia rejestrującego obraz, aby mieć dowód w postępowaniach sądowych w razie protestów wyborczych.

Mężem zaufania może być osoba mająca czynne prawo wyborcze do Sejmu, która nie kandyduje w wyborach ani nie jest komisarzem wyborczym, pełnomocnikiem wyborczym, pełnomocnikiem finansowym, urzędnikiem wyborczym lub członkiem komisji wyborczej.

Mężowie zaufania najczęściej pojawiają się dopiero w dniu wyborów. Ilu ich może być w jednej komisji? Zasadniczo tylu, ile jest komitetów. Jeśli obserwowali głosowanie co najmniej 5 godzin mogą zarobić 240 zł. Podobną funkcją jest obserwator społeczny. Po jednym obserwatorze społecznym do każdej komisji wyborczej mogą wyznaczyć zarejestrowane w RP stowarzyszenia i fundacje, mających w celach statutowych „troskę o demokrację, prawa obywatelskie i rozwój społeczeństwa obywatelskiego”. Tu wynagrodzenia brak.

Co w sytuacji, gdy ktoś chce wziąć udział w wyborach, ale już dziś wie, że 15 października będzie się znajdował poza miejscem zamieszkania?

- Jeżeli taka osoba wie, gdzie będzie przebywała w dniu wyborów, może wcześniej w tamtejszej gminie złożyć wniosek o zmianę miejsca głosowania - tłumaczy. - To jednak rzadko stosowana droga. Najprostszą jest pobranie do 12 października zaświadczenia o prawie do głosowania. Pozwala ono głosować na terenie całego kraju, w dowolnym obwodzie. Jednocześnie ta osoba będzie wykreślona ze spisu wyborców w swoim właściwym obwodzie dla miejsca zamieszkania.