Gruźlica w odwrocie

- Dane epidemiologiczne ostatnich lat pokazują systematyczny, wyraźny spadek zachorowań na gruźlicę. Już od kilku lat wskazywano na zasadność zaniechania prób tuberkulinowych i szczepień u młodzieży. W Europie Zachodniej a nawet w Afryce, stosuje się jednorazową szczepionkę. W USA nie szczepi się w ogóle. Ta decyzja to wypełnienie zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia. Nie ma nic wspólnego z ekonomią - mówi Marta Rachel, pulmonolog-pediatra ze Szpitala Wojewódzkiego nr 2 w Rzeszowie.
Pierwsza szczepionka przeciwgruźlicza podawana jest noworodkom w szpitalach (w pierwszych 24 godzinach życia). Po roku sprawdza się wielkość blizny poszczepiennej i w razie konieczności szczepienie BCG jest powtarzane. Obowiązkowo po raz drugi szczepione są siedmiolatki. U wszystkich 12, 13-latków przeprowadzana jest próba tuberkulinowa. Dzieci z wynikiem ujemnym są doszczepiane. Do ub. roku ostatnim obowiązkowym szczepieniom przeciwgruźliczym poddawano młodzież w wieku 18 lat.
- Szczepienia przeciwgruźlicze nie zapobiegały gruźlicy jako chorobie, ale eliminowały jej ciężkie postaci, np. gruźlicze zapalenia opon mózgowych i mózgu - wyjaśnia Romualda Chrzanowska, lekarz pulmonolog z Poradni Chorób Płuc i Gruźlicy w Jaśle. - Trudno przewidzieć, jaki będzie skutek zaniechania szczepienia u młodzieży. Oby nie nastąpił wzrost zachorowań na gruźlicę w ciężkich postaciach. W ostatnim czasie notowaliśmy w Polsce tylko pojedyncze takie przypadki.
- Zgodnie z pismem, jakie otrzymaliśmy od miejskiego inspektora sanitarnego, polecono nam ukończenie badań tuberkulinowych przeprowadzanych w 18 roku życia - usłyszeliśmy w poradni chorób płuc krośnieńskiego szpitala. Próby zostaną przeprowadzone tylko dla nastolatków z rocznika 1983-84, którzy nie zostali uodpornieni w ub. roku, zgodnie z obowiązującym wówczas programem.
Próby te pokazują, czy pacjent ma wytworzone ciała odpornościowe przeciwko gruźlicy, powstałe np. dzięki wcześniejszym szczepieniom Dzięki testom kierowano do specjalisty i na chemioprofilaktykę. Ich wynik pozwalał też specjalistom na dotarcie do środowisk zagrożonych gruźlicą.
Zdaniem niektórych podkarpackich lekarzy, optymistyczne statystyki resortu zdrowia co do spadku liczby zachorowań mogą być mylące. Gruźlica w początkowym stadium przebiega bezobjawowo. Zaprzestano systematycznego wykonywania tzw. małoobrazkowych zdjęć płuc. Lekarze pierwszego kontaktu nie kierują na specjalistyczne badania; wiele osób nie wie, że choruje.
- Gdyby tak było, nieleczona gruźlica prowadziłaby do ciężkich postaci choroby, a takich praktycznie nie stwierdzamy - twierdzi M. Rachel.
Lekarze zgadzają się co do jednego: to dorośli zarażają dzieci, a nie odwrotnie. Dlatego ważne jest, aby zadbać o właściwe leczenie dorosłych pacjentów.