Czytaj dziecku książki, zaproś je do baśniowej krainy

Baśnie operują przede wszystkim językiem obrazu, który jest dla dziecka najbardziej zrozumiały. Przekazana jest w nich mądrość życiowa i doświadczenie wielu pokoleń - mówi Krystyna Waszkowska - Wójcik, dyrektor Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej nr 2 w Rzeszowie.

- Baśnie często opisują rozwojowe problemy dziecka. Np. dla dziecka pójście do przedszkola, szkoły jest bardzo trudne. Budzi to w nim lęk, stwarza sytuacje osamotnienia. A poprzez baśń dziecko widzi, że można sobie z tym poradzić. Baśniowy bohater, który też w jakiś sposób musi odejść od rodziców, ma mnóstwo odwagi i angażuje się w nowy etap swojego życia. Dziecko naśladując go, jako pewien wzór, lepiej rozumie konieczność zmian u siebie. Baśń pokazuje taką trudną sytuację w bardzo prosty, obrazowy sposób.

Już od pierwszych momentów, kiedy dziecko potrafi się skupić i skoncentrować warto zaszczepiać w nim zainteresowanie książką. Zaczynamy zawsze od prostych bajek z obrazkami. Dziecko musi najpierw obyć się z samą formą książki. Zainteresowanie czytaniem przyjdzie z czasem.

A czy każda baśń jest odpowiednia dla każdego wieku? Np. straszne baśnie braci Grimm dla trzylatka?

- Twierdzenie, że baśnie braci Grimm są straszne to pewnego rodzaju pozory. Nasza kultura w tym momencie neguje ciemną stronę życia. Świat ma być piękny, bez wad. My wszyscy mamy być szczęśliwi, zdrowi i bogaci. A życie tak naprawdę nie wygląda.

Baśnie braci Grimm pokazują, że istnieje ta ciemna strona życia. Jest w nich śmierć, choroby, rozstania. A w swoim życiu dziecko może napotkać trudne dla niego sytuacje, np. rozwód rodziców czy śmierć kogoś bliskiego. Takie baśnie zawsze czegoś uczą - wyjaśnia Krystyna Waszkowska - Wójcik.

- Szkodliwe dla dziecka mogą być natomiast obrazy pokazywane w telewizji. One są o wiele bardziej drastyczne, nie ma w nich subtelnych przekazów. Tam wszystko pokazane jest wprost. I taki drastyczny obraz pozostaje w głowie dziecka. Dzieci przestają być wrażliwe na przemoc w bajkach, które oglądają. A nigdy nie przestają być wrażliwe, kiedy czyta się im baśnie. Obraz, który tworzą w głowie nie jest im w żaden sposób narzucony. Tutaj działa tylko ich wyobraźnia.

W baśniach wszystko związane jest z emocjami. Pokazują one możliwość wyboru. Np. mogę pozostać w tym miejscu, w którym się znajduję, albo mogę wybrać inną drogę, dzięki której zmienię swoje życie. Baśnie przypominają, że istotą życia jest także zmiana. To nie jest tak, że cały czas będziemy szczęśliwi, młodzi i zdrowi. Baśń pokazuje, że człowiek musi się zmieniać, żeby mógł poradzić sobie ze wszystkimi okolicznościami w życiu.

Baśnie i bajki mają funkcję terapeutyczną. Przekazują najmłodszym, że życia nie należy się bać, tylko warto stawiać mu każdego dnia czoła.

- Baśnie i bajki można wykorzystać w terapii. Jeden ze sposobów bajkoterapii to czytanie bajki dzieciom, które zakończone jest wyraźną puentą bądź jakimś wyrazistym obrazkiem albo dyskusją dzieci na temat tego, co usłyszały. Drugi sposób pracy z bajkami to tworzenie ich przez dzieci. Najmłodsi pokazują dorosłym swój świat, tym samym eksponują problem, który ich męczy. Mogą to być także proste sytuacje, takie jak np. rywalizacja między rodzeństwem. Bajkoterapia pomaga dziecku wyrzucić z siebie ten problem.

Dzieci, którym nie czyta się baśni są uboższe. Teraz z książką wygrywa komputer, który mimo wielu swoich zalet, zubaża życie dziecka. Ogranicza jego wyobraźnię. Sprawia, że staje się ono jedynie odtwórcze.