Czy warto kupować bilety u konduktorów pociągów? Nie zawsze się to opłaca

O wyjaśnienie zwróciliśmy się do Urzędu Transportu Kolejowego (UTK) w Warszawie. - Od wielu lat na kolei zakup biletu u obsługi, gdy na stacji są czynne kasy biletowe, wiąże się z naliczeniem tzw. opłaty konduktorskiej – informuje Tomasz Frankowski z Wydziału Komunikacji Społecznej UTK.

To jest zasada podstawowa. Druga głosi, że brak biletu zgłaszamy obsłudze zaraz po wejściu do pociągu. Natomiast zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa przewozowego wszyscy przewoźnicy (Polregio, Intercity, TLK i inni) mogą wydawać własne regulaminy i określać w nich szczegółowe zasady zakupu biletu i wysokość dodatkowej opłaty. Na przykład w pociągach Polregio od wnoszenia dodatkowej opłaty przy zakupie biletów u konduktora, gdy na dworcu pracują kasy, zwolnione są osoby po 70. roku życia, niepełnosprawni, opiekunowie dzieci do 4. roku życia, kobiety w ciąży i rowerzyści.
Opłaty przy zakupie biletów na pokładzie pociągu, gdy kasy dworcowe nie pracują, są różne w zależności od przewoźnika. Na przykład w Intercity taka opłata od osoby wynosi 20 zł.

Szczególnym przypadkiem są pociągi spółki PKP Intercity. Wszystkie są one objęte rezerwacją miejsc.

We wszystkich pociągach kategorii IC i TLK oznaczonych w rozkładzie jazdy piktogramem „rezerwacja obowiązkowa” zakup biletu u konduktora na normalnych warunkach (tj. z doliczeniem 20 zł, jeśli była czynna kasa) jest możliwy tylko pod warunkiem dostępności w pociągu miejsc (nie ma przejazdów na stojąco bez gwarancji miejsca do siedzenia). Gdy w pociągu IC i TLK nie ma wolnych miejsc, konduktor nie może sprzedać biletu.

Zgodnie z regulaminem PKP Intercity podróżny powinien przed wejściem do pociągu zgłosić obsłudze brak biletu. Gdy podróżny wejdzie na pokład takiego pociągu nie upewniwszy się u obsługi, czy w systemie rezerwacji są wolne miejsca do siedzenia, i zechce kupić bilet u konduktora, to ten nalicza opłatę dodatkową za naruszenie zasad przewozowych, analogiczną jak w przypadku ujawnienia podróżnego bez ważnego biletu. Opłata ta ma podstawy w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i pod warunkiem jej uiszczenia w pociągu jest obniżana o 80 proc. i wynosi (oprócz taryfowej ceny biletu) 150 zł.

W części pociągów PKP Intercity, w których przejazd jest możliwy wyłącznie na podstawie biletu ze wskazaniem miejsca do siedzenia, w ogóle nie można kupować biletów u konduktorów.

- Obowiązkową, bezwzględną rezerwacją miejsc są objęte pociągi obsługiwane planowo składami zespolonymi - tj. wszystkie pociągi kategorii EIP (Express InterCity Premium - tzw. Pendolino) oraz wybrane pociągi TLK/IC, których listę można znaleźć na stronie: www.intercity.pl – informuje Tomasz Frankowski z UTK.

- Przepisy prawa unijnego pozwalają przewoźnikom na ograniczenie sprzedaży biletów na pokładzie pociągów ze względów bezpieczeństwa lub uzasadnionych względów handlowych. Według naszej wiedzy przewoźnik PKP IC ograniczył sprzedaż biletów na pociągi uruchamiane składami zespolonymi z uwagi na to, że ich producenci nie przewidzieli w dokumentacji techniczno-ruchowej tych pociągów możliwości przewozu podróżnych „na stojąco”- informuje Tomasz Frankowski z UTK w Warszawie.

Z powyższego wynika, że polityka przewoźników, głównie Intercity, zmierza do nakłonienia pasażerów do kupowania biletów przez internet lub aplikacje mobilne Gdy od 6 lipca zdrożała opłata za wydanie biletu w pociągu Intercity z 10 do 20 zł w komunikacji krajowej, to spółka tłumaczyła tę podwyżkę chęcią przekonania pasażerów do kupowania biletów z wyprzedzeniem, co pozwala jej dobrze przewidywać frekwencję w pociągach.