Naukowcy zbadają sztolnię hrabiego Fredry w Cisnej

- W ten weekend grupa geofizyków z Uniwersytetu Śląskiego pod kierownictwem dr. Macieja Mendeckiego przyjedzie do Cisnej. W jakim celu?

- Będą poszukiwać sztolni wydobywczej ,,Róża" w Cisnej. Hrabia Jacek Fredro, wiedząc o istnieniu w okolicach Cisnej pokładów niskoprocentowej rudy żelaza, w 1796 roku założył tu sztolnie wydobywcze i hutę żelaza, która wytapiała ten metal do 1864 roku. Działały przy niej fryszerka (zakład metalurgiczny lub piec - dop. red.), odlewnia oraz kuźnia. W hucie produkowano wyroby na użytek ludności miejscowej i okolicznych wsi - narzędzia na potrzeby rolnictwa, piece żelazne, krzyże, ogrodzenia nagrobkowe, narzędzia gospodarstwa domowego i inne. Geofizycy mają za zadanie znaleźć tę sztolnię i ustalić jej przebieg. Jest to tym ważniejsze, że sztolnia to już zabytek, bowiem podkarpacki wojewódzki konserwator zabytków wpisał wejście i początkowy odcinek sztolni kopalni rudy żelaza hr. Fredry do rejestru zabytków. Trzeba to zachować dla przyszłych pokoleń i trzeba zrobić wszystko, żeby ludzie mogli to oglądać.

- Macie trochę ułatwione zadanie, bo zachowały się dokumenty na temat tej sztolni. Czego możemy się z nich dowiedzieć?

- Według dokumentów sztolnia miała ok. 12 kilometrów długości i 12 metrów szerokości. Chcemy to dokładnie zbadać, żeby potem wykonać ścieżkę przyrodniczo-historyczną.

- Ścieżkę?

- Tak, ścieżkę, która będzie miała nazwę "Nad Sztolnią" i będzie na niej punkt widokowy na Jelenim Skoku, skąd widać Tarnicę. Chcemy to zrobić w ramach wspólnego przedsięwzięcia Stowarzyszenia "Natchnieni Bieszczadem" w Cisnej z Nadleśnictwem Cisna. W dalszej perspektywie jako stowarzyszenie będziemy chcieli otworzyć wejście do sztolni według jego faktycznego przebiegu. Oczywiście, jeżeli badania potwierdzą, że pomimo upływu lat sztolnia czeka na nas niezmieniona i dostępna.

- Kto finansuje badania geofizyczne?

- Finansowanie aktualnej akcji to wspólny wysiłek ponoszony przez Uniwersytet Śląski, Stowarzyszenie "Natchnieni Bieszczadem" w Cisnej i Fundację "Tylko Bieszczady". W kolejny etap, czyli stworzenie ścieżki ,,Nad Sztolnią" włączy się Nadleśnictwo Cisna i może Fundacja Bieszczadzka. A ponieważ jesteśmy stowarzyszeniem, to każda pomoc jest mile widziana.