Izba Celna w Przemyślu: nie ma zgody na korupcję

W ub. tygodniu, o czym informowaliśmy, śledczy uderzyli w skorumpowanych celników i strażników granicznych. To efekt kilkunastomiesięcznego śledztwa, prowadzonego przez funkcjonariuszy Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej i biura spraw wewnętrznych Komendy Głównej SG, pod nadzorem Prokuratury Apelacyjnej w Rzeszowie.

19 osób zostało zatrzymanych, 15 z nich tymczasowo aresztowanych. W tej grupie dwóch celników oraz dwóch strażników granicznych. Celnicy to pracownicy z długim stażem. Jeden przepracował 17 lat, drugi 10. Mundurowi są podejrzani o udział w grupie obracającej papierosami przemycanymi z Ukrainy oraz przemytem i legalizacją luksusowych samochodów, kradzionych w Niemczech i Czechach.

Spada poziom korupcji wśród celników

Sprawa szybko stała się głośna wśród mieszkańców Przemyśla i okolic. Znowu mówi się o łapówkach na granicy. - Znam celników, którzy ledwo wiążą koniec z końcem. Tymczasem ci zatrzymani wręcz obnosili się z bogactwem, na który nie stać by ich było z pensji. Jeden był wręcz celebrytą. Jego luksusowe, czarne bmw znało wiele osób w mieście. I zagryzały zęby z bezsilności, bo ludzie między sobą mówili, skąd facet ma pieniądze, a on był wręcz nietykalny - mówi jeden z byłych celników. Twierdzi, że właśnie tacy ludzie rzutują na zły obraz całej formacji.

- Nie ma co ukrywać, że powszechnie sądzi się, że celnicy biorą w łapę. Jednak dla wielu osób takie ogólne stwierdzenia są krzywdzące - dodaje.

Okazuje się jednak, że wbrew obiegowej opinii, w ostatnich latach znacznie spadł poziom korupcji wśród celników.

- Służba Celna konsekwentnie realizuje politykę braku przyzwolenia na działania mogące mieć związek z korupcją. W jej szeregach nie ma i nie będzie miejsca dla osób skorumpowanych i niegodnych munduru funkcjonariusza. Prowadzona zdecydowana polityka antykorupcyjna doprowadziła do bezprecedensowego ograniczenia poziomu korupcji w ostatnich latach - mówi Edyta Chabowska, rzecznik Izby Celnej w Przemyślu.

Celnik z zarzutami jest od razu zawieszany w obowiązkach służbowych

W latach 2009 - 2013 w województwie podkarpackim zarzuty korupcyjne zostały postawione 10 celnikom. W okresie 2004 - 2008 takich przypadków było jedenaście razy więcej. Podobnie jest w skali kraju. W 2008 r. w Polsce było 155 przypadków korupcji wśród celników, w tym roku osiem.

- W Służbie Celnej zatrudnionych jest 15,5 tys. osób. Przypadki korupcji to ok. pół promila. Z tego powodu można stwierdzić, że problem ma charakter incydentalny - mówi Chabowska.

W przemyskiej izbie celnej działa komórka wyspecjalizowana w zwalczaniu korupcji. W latach 2012 - 2014 przemyska IC skierowała do organów kontrolnych i ściągania 23 zawiadomienia o przypadkach mogących świadczyć o wystąpieniu korupcji. Dzieje się tak m.in. w oparciu o Program Antykorupcyjny Służby Celnej 2010 - 2013+. Został on wysoko oceniony przez zewnętrzne organizacje, m.in. Fundację Batorego i Antykorupcyjną Koalicję Organizacji Pozarządowych.

- Wielokrotnie byliśmy stroną inicjującą działania, które miały na celu eliminację niepożądanych zjawisk. We współpracy z Centralnym Biurem Antykorupcyjnym, przeprowadziliśmy szkolenia, których celem było podniesienie wiedzy o zagrożeniach antykorupcyjnych. Wzięło w nich udział 736 funkcjonariuszy z przejść granicznych i kierownictwa izby celnej - twierdzi rzeczniczka.

W latach 2010 - 2013 celnicy zgłosili 15 prób ich skorumpowania. Najczęściej dochodzi do nich na przejściach granicznych. Celnik, który otrzymuje zarzuty korupcyjne jest natychmiast zawieszany w czynnościach. Po wyroku skazującym jest wydalany ze służby.

49 byłych celników skazanych w megaprocesie

49 byłych celników zostało w lipcu tego br. skazanych za łapówki przez Sąd Okręgowy w Krośnie. Trzy osoby uniewinniono.
To pokłosie gigantycznego śledztwa, od 2007 r. prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Przemyślu. Dotyczyło celników, głównie pracujących na polsko - ukraińskim przejściu granicznym w Medyce. Zatrzymanych zostało wtedy ok. 100 osób. Akt oskarżenia zarzucał im, że w okresie od 2004 do 2007 r., działając wspólnie i w porozumieniu, brali łapówki od Ukraińców. W zamian przymykali oko na przemyt, nie przeprowadzali kontroli celnej. Dodatkowe zarzuty to udział w zorganizowanej grupie przestępczej, mającej na celu popełnianie przestępstw korupcyjnych. Wyroki wynosiły od roku do dwóch lat pozbawienia wolności, w zawieszeniu na trzyletni okres próby. Ponadto grzywny i obowiązek pokrycia niemałych kosztów procesu. W trakcie procesu część oskarżonych dobrowolnie poddało się karze lub zostało skazanych w innym trybie. Dwie osoby zmarły, wobec nich sprawy zostały umorzone. Wobec części oskarżonych celników sprawy zostały wyłączone do odrębnych postępowań.