Śpiewany chleb znad Osławy

Wyroby, które przygotowują są w większości nadwyżkami, więc nie są robione specjalnie na sprzedaż. Część z nich, jak np. chleb, ser czy pierożki są wykonywane typowo pod zamówienie, ale mając możliwość wysyłki firmą kurierską i dostarczeniu ich w terminie 24 godzin od zrobienia czy upieczenia mają gwarancję świeżości.

Można także osobiście odwiedzić producentów w ich domach w Smolniku, aby naocznie zobaczyć jak wypiekają chleb, wyrabiają ser i uprawiają ogródki.

Za pierwszym mostem

W Smolniku nad Osławą, za pierwszym mostkiem po lewej stronie, stoi stara 130-letnia chyża łemkowska, obok szyld "Bieszczadzkie smaki".

- Wielu przejezdnych spróbowało naszego chleba na zakwasie z mąki pszenno - żytniej, ręcznie wyrabianego z ziarnami dyni, słonecznika, siemienia lnianego, sezamu i otrąb, smarowanego wiejskim masełkiem, z dodatkiem dżemów, bundza z czosnkiem niedźwiedzim, papryką lub suszonymi pomidorami, popijane herbatkami ziołowymi z mniszkiem lekarskim, syropami ziołowymi, a czasem "kusztyczkiem" sosnówki - zachwalają właściciele Wiesia i Bogdan - Ci co byli to mogą poświadczyć, a ci którzy jeszcze nie dojechali niech jadą powoli - nie zabraknie.

Od lat pani Wiesia wypieka chleb na zakwasie, bułki pszenne i maślane "produkuje" wspaniałe dżemy, konfitury. - W Smolniku i okolicy zbieramy zioła, które przemieniamy na syropy, susze i to moja domena wyciągi alkoholowe z ziół - zdrowotnościowe - oraz naleweczki - wylicza pan Bogdan.

Świeże soki wyciskane na zimno

Gospodarze organizują degustacje swoich wyrobów i warsztaty wypieku chleba, bułek, chałek, a także "wytrzepania" masełka i wielu innych przyjemnych rzeczy.

Sok z czosnku to jedna z propozycji gospodarzy. Jest to sok wyciskany na zimno i utrwalany alkoholem, przez co dłużej zachowuje swoje właściwości.

Czosnek niedźwiedzi zawiera szereg substancji czynnych, m.in. olejki eteryczne, których najważniejszym składnikiem jest siarka aktywna, odgrywająca ważną rolę w procesie przemiany materii. Aktywuje całą gamę enzymów odpowiedzialnych za odtruwanie organizmu z metali ciężkich, chemikaliów, pestycydów i innych związków toksycznych.

Czosnek niedźwiedzi jest najbogatszą w siarkę rośliną w Europie. Badania naukowe dowodzą, że czosnek niedźwiedzi zapobiega sklejaniu się płytek krwi, rozrzedza krew i poprawia jej cyrkulację w naczyniach krwionośnych.

Syrop z Pokrzywy

Kolejny napitek to sok z pokrzywy. - Pokrzywę zbieramy w dziewiczym bieszczadzkim terenie z dala od cywilizacji. Zbierane liście pokrzywy są zalewane syropem robionym z wody źródlanej z leśnego źródełka w Mikowie i cukru - wyjasnia pan Bogdan. - Jedynym konserwantem jest odrobina cytryny.

I dodaje, że pokrzywa ułatwia trawienie, zmniejsza stężenie glukozy we krwi; zwiększają liczbę krwinek czerwonych i zawartość hemoglobiny we krwi, ogólnie wzmacnia organizm, zwiększa odporność organizmu na choroby, działa przeciwzapalnie, przeciwkrwotocznie, antyseptycznie, przeciwbiegunkowo, przeciwreumatycznie, mlekopędnie i przeciwnowotworowo.

Pokrzywa reguluje przemianę materii, likwiduje obrzęki, zapobiega powstawaniu kamicy moczowej i żółciowej, zapobiega przedwczesnemu starzeniu się organizmu oraz zastojom żółci i plamom na skórze. Pokrzywa znana jest również ze swojego dobroczynnego działania na włosy, skórę i paznokcie.

Chleb zwany "śpiewanym"

To chleb ciemny z ziarnami dyni, słonecznika, siemienia lnianego, sezamu, otrąb pszenno-żytnich i odrobiną serwatki, wodą źródlaną, mąką pszenną i żytnią prosto ze młyna, dodatkami tajemnymi pani Wiesi i oczywiście zakwas.

- My ten chleb nazywamy "Śpiewanym" - objaśnia pani Wiesia.

- To . chleb wyrabiany ręcznie, w małych ilościach, które pozwalają oddać serce, aby smakował cudnie i zachowywał świeżość długo. Wypiekamy go w wiekowej starej chyży łemkowskiej, gdzie ściany szepczą różne historie i te dobre i te inne. Waga bochenka chleba 0,750 kg.

Dlaczego "śpiewany"? - Przy wyrabianiu i pieczeniu pierwszych naszych chlebów, kiedy to jeszcze mogłem wyłącznie obserwować ten rytuał, Wiesia robiła wszystko sama, a nasza córka Agata wtedy lat kilka nudziła się strasznie! Mama rzekła więc do córki śpiewaj córciu, śpiewaj chlebek lepiej rośnie i cudnie się upiecze. A gdy postanowiliśmy zacząć sprzedawać nasz chlebek i rada rodzinna głowiła się nad nazwą bystre dziecko ze skromną minką wydukało "Śpiewany" i tak już zostało - śmieje się pan Bogdan.

- Ojciec, czyli ja stworzył drugą historię nazwy "Chleb Śpiewany", prostą, ale dla dorosłych: kup bochenek chleba "śpiewanego" i flaszę "sosnówki", a dodatkowo trochę sera i śpiewaj, śpiewaj, śpiewaj...