Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Co mówią nam ślady z miejsca zbrodni

Karolina Jamróg
Młodzież mogła na własnej skórze przekonać się, jak pobiera się odciski palców.
Młodzież mogła na własnej skórze przekonać się, jak pobiera się odciski palców. Krzysztof Kapica
­Jak się zdejmuje odciski palców, jak zabezpieczyć zapach, do czego służy walizka oględzinowa - to wszystko mogli poznać młodzi słuchacze podczas nietypowej lekcji w Wyższej Szkole Prawa i Administracji w Rzeszowie.

Najpierw znaleźli ciało mężczyzny, a obok niego zakrwawiony nóż, pustą butelkę, niedopałek, rękawiczkę i odcisk buta. Pozornie niewiele znaczące ślady i nikomu niepotrzebne przedmioty. Nie dla technika kryminalistyki.

Tym razem w jego rolę wcielili się adepci Młodzieżowej Akademii Prawa i Młodzieżowej Akademii Bezpieczeństwa działającej przy Wyższej Szkole Prawa i Administracji w Rzeszowie. Ich przewodnikiem po świecie śladów DNA i linii papilarnych jest mł. insp. Andrzej Bodzioch, naczelnik Laboratorium Kryminalistycznego KWP w Rzeszowie.

- W społeczeństwie panuje przekonanie, że kryminalistyka służy temu, żeby udowodnić komuś winę. Zapomina się o tym, że dzięki niej można także udowodnić niewinność - zaznacza.

Linii papilarnych nie zetrzesz

Na porzuconej butelce znalezionej na miejscu zdarzenia widoczne są ślady odcisków palców. Tym samym, technikom kryminalistyki udaje się zabezpieczyć wzór linii papilarnych.

- Linie papilarne to charakterystyczny układ bruzd tworzący się w czasie życia płodowego - podkreśla Andrzej Bodzioch. - Są indywidualne dla każdego. Nawet jeśli ktoś próbowałby je zetrzeć, odrodzą się razem z naskórkiem i będą dokładnie takie, jakimi obdarzyła nas natura. Są niepowtarzalne, niezmienne i nieusuwalne.

Linie papilarne znajdują się na skórze, między innymi na opuszkach palców rąk (daktyloskopia), stóp, na czerwieni wargowej (cheiloskopia) i wewnętrznej powierzchni dłoni (cheiroskopia).

Co ciekawe, mają je nie tylko ludzie, ale także naczelne, jak szympans, oraz misie koala. - Gdyby porównać wzór linii papilarnych człowieka i szympansa, mało wprawne oko zapewne nie zauważyłoby różnicy między nimi - przyznaje nasz ekspert.

Odciski palców na papierze

Studenci mogą - dosłownie - na własnej skórze przekonać się, jak pobiera się odciski palców. Na karcie daktyloskopijnej znajdują się rubryki, w których "odciska się" kolejno wielki palec, palec wskazujący, środkowy, serdeczny i mały prawej oraz lewej ręki. Oprócz tego należy odcisnąć jednocześnie cztery palce (bez kciuka), a następnie kciuki. Zanim odciśniemy palec na karcie, trzeba go namoczyć w specjalnym tuszu.

- Palce powinny być czyste, bez śladów po kremie czy podkładzie - przypomina studentom Andrzej Bodzioch.

Linie papilarne składają się z określonych indywidualnych elementów tzw. minucji - to charakterystyczne cechy, takie jak: początki, zakończenia, rozwidlenia czy haczyki. Żeby ułatwić słuchaczom zrozumienie, insp. Bodzioch pokazuje powiększone zdjęcie odciśniętych linii papilarnych. I zaznacza rozwidlenia, początki oraz zakończenia linii, haczyki i odcinki.

- Wystarczy 12 cech wspólnych do pewnego określenia tożsamości - wyjaśnia.

Ślina z niedopałka papierosa

Badaniem śladów linii papilarnych zajmuje się daktyloskopia. Innym rodzajem śladów kryminalistycznych są ślady biologiczne, takie jak krew, sperma czy ślina.

Studenci, przeprowadzając oględziny miejsca zbrodni, zabezpieczają m.in. krew znajdującą się na nożu oraz ślinę z niedopałka papierosa. Zdejmując ślady biologiczne, trzeba bardzo uważać. Łatwo można je zabrudzić albo zniszczyć. Zabezpieczone materiały trafiają do laboratorium, gdzie są badane. Z krwi, spermy czy śliny można wyodrębnić kod DNA.

Dzięki specjalistycznym badaniom w laboratorium KWP udało się ustalić m.in. kim jest seryjny gwałciciel z Jarosławia, którego ofiarą padło kilka kobiet. Policjanci zabezpieczyli DNA sprawcy i porównano go z materiałem genetycznym pobranym od wytypowanych osób. Tak samo wiele informacji może dostarczyć ślad obuwia pozostawiony na miejscu przestępstwa.

- Nie ma śladów uprzywilejowanych - każdy ślad, który doprowadzi do sprawcy przestępstwa, jest równie ważny - podkreśla ekspert. - Istotny jest sam odcisk buta, kształt podeszwy oraz wzór, jaki się na niej znajduje, a nawet sposób chodzenia.

Ślady stóp i obuwia nazywamy traseologicznymi. Takie ślady zostawiają też pojazdy. Ślady hamowania na przykład są bardzo istotne podczas badania miejsca wypadku drogowego.

Ślad, który pachnie

Wśród materiałów zabezpieczonych przez studentów jest rękawiczka. Teraz ich zadaniem jest pobranie z niej śladu osmologicznego, czyli zapachowego. To ślad, którego nie widać gołym okiem i musi być ujawniony specjalnymi technikami.

W jaki sposób zabezpieczyć tak ulotny ślad? Na przedmiot, w tym przypadku rękawiczkę, nakłada się specjalny tampon, który zbiera zapach. Czas pobierania zapachu trwa ok. 30 minut. Potem specjalnie wyszkolony pies rozpoznaje, kto zostawił ten zapach.

Gdyby na "miejscu zbrodni" studenci nie znaleźli noża i tak udałoby się ustalić, jak zginął mężczyzna. Wszystko dzięki tzw. śladom mechanoskopijnym, które mogą wskazać, jakim przedmiotem dokonano przestępstwa.

Już na miejscu zdarzenia policjanci mogą dokonać wstępnej selekcji. Eliminują te narzędzia, które nie pasują do popełnionej zbrodni. Bardziej szczegółowe badania przeprowadza się w laboratorium.

W warsztacie technika kryminalistyki podstawą jest walizka oględzinowa. Znajdują się w niej narzędzia do ujawnienia i zabezpieczenia śladów. Między innymi wkrętak, szczypce, pęseta, próbnik, komplet kluczy, zestaw proszków daktyloskopijnych, zestaw pędzli daktyloskopijnych, znaczniki i numerki.

A także cała gama pędzli. Wykonane są z włosia wiewiórki albo sierści bobra. Jeden z pędzli zrobiony jest z piór marabuta afrykańskiego, ptaka z rodziny bocianów.

- Przedmioty te przestają być prozaicznymi, jeśli okaże się, że do tego plastikowego pudełka włożymy wyskrobiny spod paznokci zgwałconej kobiety albo lakier samochodu, który potrącił kogoś z państwa rodziny - wyjaśnia naczelnik laboratorium.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowiny24.pl Nowiny 24