Zbadaj się i żyj. Bezpłatne cytologie na Podkarpaciu

Jeszcze w latach 70. ub. wieku raka szyjki macicy stwierdzano każdego roku u ok. 300 mieszkanek Podkarpacia. Dziś liczba nowych przypadków nie przekracza 120 rocznie.

- Ten rodzaj nowotworu wywołuje wirus brodawczaka ludzkiego, który jest przenoszony drogą płciową. Liczba zachorowań na przestrzeni lat zmalała z prostej przyczyny: znacząco poprawiła się higiena - tłumaczy dr n. med. Jan Gawełko, ginekolog i radioterapeuta, szef Podkarpackiego Centrum Onkologii w Rzeszowie.

Rak to nie wyrok

Dla kogo badania profilaktyczne?

Cytologia - raz na trzy lata dla pań w wieku 25-59 lat.
Mammografia - raz na dwa lata dla pań w wieku 50-69 lat.
Listę ośrodków, gdzie wykonywane są badania można znaleźć na stronie www.nfz-rzeszow.pl (zakładka "Cztery pory roku dla zdrowia").

Niemniej ważny jest fakt, że raka szyjki macicy coraz częściej udaje się wykryć w początkowym stadium. Wystarcza wówczas niewielki zabieg chirurgiczny, by kobieta całkowicie wróciła do zdrowia. Bez chemioterapii czy naświetlań.

- Co więcej, takie pacjentki nie tylko mogą w zdrowiu dożyć stu lat, ale mają także bardzo duże szanse, by zostać matkami - dodaje doktor Gawełko.

Jednak, aby leczenie miało tak szczęśliwy finał, choroba musi zostać szybko wykryta. Umożliwiają to regularne cytologie. I choć lekarze przyznają, że coraz więcej kobieta zdaje sobie sprawę z wagi badań profilaktycznych, wciąż trafiają do nich pacjentki, które u ginekologa były wiele lat temu, najczęściej przy okazji ostatniej ciąży.

- W tej chwili mamy pod opieką m.in. 50-letnią pacjentkę, która przez trzy lata ignorowała niepokojące krwawienia między miesiączkowe. Gdy w końcu trafiła do ginekologa, okazało się, że rak szyjki macicy osiągnął już najbardziej zaawansowane stadium, z naciekami na kości miednicy - mówi dr Jan Gawełko.

W takiej sytuacji leczenie jest znacznie dłuższe i trudniejsze, a szansa na wyzdrowienie spada do 40 proc.

Nie unikaj badań

Objawy choroby

W początkowym stadium rozwoju (może trwać od 3 do nawet 10 lat) rak szyjki macicy nie daje żadnych odczuwalnych objawów. Jedyną szansą, by stwierdzić chorobę są wówczas badania cytologiczne. Bardziej zaawansowany nowotwór może powodować: krwiste upławy, krwawienia międzymiesiączkowe lub po stosunku (kontaktowe), bóle podbrzusza i pleców ( w okolicy krzyżowo - lędźwiowej).

Z profilaktycznych cytologii w ub. roku skorzystało ponad 41 tys. mieszkanek naszego regionu. Znacznie mniej, niż powinno. W tym roku imienne zaproszenia, które mają zachęcić panie do badań, otrzyma prawie 180 tys. kobiet.

- Zaproszenia po raz pierwszy rozsyłamy w kolorowych, przykuwających uwagę kopertach - mówi Anna Świeca zastępca kierownika wojewódzkiego ośrodka koordynującego program profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy i raka piersi.

Oprócz zaproszeń na cytologię będą wysyłane także zaproszenia na profilaktyczne mammografie. Będzie ich blisko 130 tys.