Wiadro węgla, tona dokumentów. Nowe przepisy to absurd

Nowe zasady sprzedaży Ministerstwo Finansów przygotowało w oparciu o unijną dyrektywę. Zgodnie z nią, od początku roku węgiel sprzedawany w Polsce jest obciążony podatkiem akcyzowym - ok. 35 zł za tonę.

Akcyzę płacą głównie firmy. Szkoły, przedszkola, a przede wszystkim osoby prywatne są z niej zwolnione. Warunek - na piśmie muszą zadeklarować, że opał wykorzystają na własne potrzeby.

Niestety, pierwsze dwa tygodnie sprzedaży na nowych zasadach dowiodły, że resort nie dopracował przepisów, które teraz paraliżują pracę składów opałowych.

- Roboty papierkowej jest tyle, że musiałem przeszkolić i oddelegować do niej pracownicę - mówi Kazimierz Pokrywa, właściciel składu węgla w Rzeszowie.

Wypełnienie dokumentów dla jednego klienta trwa nawet 10-15 minut. W tym czasie inni czekają w kolejce i się denerwują.

Dodatkowo, musiałem wyrobić 11 nowych pieczątek, a obowiązek przechowywania dokumentów przez pięć lat od sprzedaży oznacza kolejne inwestycje w magazyn - dodaje.

Suchej nitki na nowych przepisach nie zostawiają też inni sprzedawcy. W punkcie sprzedaży PSK Rzeszów dziennie obsługuje się ok. 15 klientów.

- Miesięcznie to zatem ok. 250 osób. Zakładając, że węgiel sprzedajemy od sierpnia do marca, rocznie obsługujemy ok. 2500 osób. Jeśli przyjmiemy, że dla każdego trzeba wypisać 5 stron, z czego 4 musimy schować do archiwum, rocznie przybędzie w nim 10 tysięcy stron. Po 5 latach w szafach będzie 50 tysięcy stron. Gdzie to trzymać? - pyta Bogusława Grzesik, kierownik składu PSK.

To nie koniec problemów. Sprzedawcy skarżą się też, że klienci niechętnie podają swoje dane.

- Tymczasem od każdego, kto chce skorzystać ze zwolnienia z akcyzy, musimy dostać pesel, adres, datę urodzenia i deklarację, na co zużyje węgiel - dodaje Jan Urban, prezes PSK Rzeszów.

Dodatkowa robota papierkowa i kolejki to jednak najmniejszy problem. Znacznie poważniejszym są nieprecyzyjne zapisy rozporządzenia.

- Załóżmy, że kobieta samotnie wychowująca dzieci kupuje węgiel do ogrzania domu. Teoretycznie jest zwolniona z akcyzy. Jeśli jednak okaże się, że w garażu syn prowadzi mały warsztat samochodowy, mamy problem. Bo trzeba obliczyć, ile węgla zużyje w domu, a ile w warsztacie. Ten drugi trzeba opodatkować. Tylko jak to policzyć, zwłaszcza jeśli używa jednego pieca dla całego budynku - pyta Paweł Wójcik z PSK.

Ten sam problem dotyczy spółdzielni mieszkaniowych, które za węgiel do ogrzewania mieszkań nie zapłacą akcyzy. A co jeśli na parterze bloku są sklepy?

Zdaniem ekonomistów i sprzedawców węgla kompletnym nieporozumieniem są zasady, jakie fiskus zastosuje wobec właścicieli gospodarstw rolnych, ogrodniczych i sadowniczych. Oni także są zwolnieni z akcyzy, ale muszą prowadzić tzw. miesięczną ewidencję wyrobów węglowych.

- W wersji papierowej to książka zaplombowana przez urząd celny. Rolnik wpisuje w niej, ile zużywa węgla. Tylko jak sprawdzić, czy dane są prawdziwe? Przecież nikt nie będzie nad nim stał z wagą - przekonuje Wójcik.

Jeszcze ostrzej na temat nowych przepisów wypowiada się Adam Sadowski, ekonomista z Centrum im. Adam Smitha.

- Ten system jest patologicznym absurdem. Niestety, dowodzi, że polski rząd nabrał dużej wprawy w utrudnianiu ludziom życia.

Franz Kafka miał rację pisząc, że kajdany ludzkości zrobione są z papieru kancelaryjnego. Niestety, polski parlament produkuje go w takiej ilości, że chociażby zakup węgla staje się skomplikowanym zadaniem, porównywalnym do budowy fabryki - komentuje Sadowski.

W Ministerstwie Finansów poinformowano nas wczoraj, że zmiany w systemie nie są wykluczone. Decyzja w tej sprawie zapadnie dopiero po analizie sytuacji na rynku. Sylwia Stelmachowska z wydziału prasowego resortu broni jednak założeń rozporządzenia.

- Zwolniliśmy z akcyzy wszystkie grupy klientów, na które pozwalają unijne przepisy. Ale taki zabieg wymaga dopełnienia pewnych formalności, które w tym przypadku oznaczają, wypełnienie deklaracji. Papierologia? To zbyt mocno powiedziane. Owszem, sprzedawca detaliczny musi wypełnić i przechowywać przez 5 lat dokumenty sprzedaży i dostawy węgla, ale to wszystko. Mamy nadzieję, że przy odpowiedniej organizacji pracy nie powinno to przysparzać większych problemów - przekonuje rzecznik.