Orientalny pierwszy taniec młodej pary

Studenci Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie podczas Dnia Tureckiego oprócz kultury swojego kraju, zaprezentowali też tradycyjny weselny taniec - damat halayi, który dla widza jest wyrazem zaproszenia kobiety przez mężczyznę do wspólnego życia.

- W każdym regionie tańce weselne mogą się różnić. To samo dotyczy podejścia do kwestii religijnych i jakie one mają wpływ na samą uroczystość i późniejszą zabawę. W niektórych rejonach Turcji ważne są prezentowane też przez nas wspólne tańce gości w kręgu - mówi Sadullah Guller, student WSIiZ z Turcji, jeden z organizatorów Dnia Tureckiego.

Wybór partnera na głowie matek

Współcześnie sami młodzi decydują o wyborze narzeczonych. Kiedyś jednak sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Matka szukała dla swojego syna narzeczonej. W towarzystwie przyjaciółek zjawiała się niezapowiedziana w domu upatrzonej kandydatki. Jeśli uznała, że odpowiada wszystkim wymaganiom, prosiła w imieniu syna o jej rękę. Matki też dbały o zamążpójście swoich córek, przygotowując je do tej uroczystości już od 12. roku życia, szyjąc ślubną bieliznę i przyjmując do rodzinnego domu swatów. Dziewcząt nie pytano o zdanie, młodzi mężczyźni też mieli niewiele w tej kwestii do powiedzenia.

[obrazek2] (fot. Krystyna Baranowska)3 dni uroczystości

Długość trwania uroczystości zaślubin i wesela zależała od zamożności rodzin. Na ogół organizowano uroczystości trwające tydzień.

- Dziś wesela często trwają 2, 3 dni. Wszystko zależy od możliwości finansowych młodych i ich rodzin. Jeśli młodzi zdecydują się na małżeństwo, obowiązkiem mężczyzny jest pójść do domu narzeczonej i poprosić o rękę córki. Gdy rodzina dziewczyny wraz z nią samą akceptuje kandydata, mężczyzna wraz ze swoją rodziną udaje się do domu narzeczonej, żeby wszyscy mogli się poznać i tym samy ustalić warunki zawarcia małżeństwa - opowiada nasz rozmówca.

Przedślubne podarunki

W bogatszych rodzinach przez uroczysty tydzień młody mężczyzna, który nie widział wcześniej swojej wybranki, wysyłał jej drogie prezenty w postaci biżuterii, a dla rodziny przygotowywał tace słodyczy i owoców. Narzeczona rewanżowała się darując swojemu chłopcu parę haftowanych pantofli lub ozdobne, wysadzane drogimi kamieniami puzderka na tytoń.

Henna na dłoniach i stopach

Na wsiach w dzień poprzedzający zaślubiny służące i niańka panny młodej, w towarzystwie doboszy bijących w kotły, objeżdżały okolicę zapraszając sąsiadów na uroczystość. Następnego dnia panna młoda wraz z orszakiem udawała się uroczyście do łaźni, gdzie zażywała kąpieli w wonnych olejach. Ważna dla każdej dziewczyny była tzw. "noc henny". Dłonie i stopy przyszłej mężatki zdobione były właśnie tym środkiem. Do dzisiaj kobiety niekiedy podtrzymują ten zwyczaj. Panna młoda ubierała się w stroje ofiarowane przez narzeczonego, a twarz ozdabiano jej cekinami. Całowała rękę ojca, a ten przepasał jej talię szalem.

Dzisiaj kobiety w Turcji jako dodatek do białej ślubnej sukni traktują czerwoną wstążkę bądź pas owinięte wokół talii. Kolejnym zwyczajem było przeskoczenie przez miecz, który trzymał w dłoniach ojciec, na znak wydania na świat walecznego i oddanego ojczyźnie potomka. To był ostatni dzień w domu rodzinnym młodej kobiety.

Ujrzenie twarzy

W domu męża czekało na kobietę miejsce odgrodzone od reszty pokoju ozdobnymi tkaninami. Całe pomieszczenie udekorowane było kwiatami i kosztownościami. Wokół panny młodej ustawiono ślubne prezenty. Pan młody po powrocie z meczetu mógł często po raz pierwszy wtedy zobaczyć swoją oblubienicę. Było to tzw. ujrzenie twarzy. Wręczał swojej żonie z tej okazji podarunek. Następnie mężczyzna świętował zaślubiny w męskim gronie, mężatka zaś w kobiecym.
Obecnie młodzi często decydują się na ślub cywilny, a później w zależności od przekonań powtarzają uroczystość w duchu tradycji religijnej.