Rekonstrukcja historyczna w Bykowcach k. Sanoka

10 września 1939 roku w podsanockich Bykowcach krwawy bój z hitlerowskimi najeźdźcami stoczyli żołnierze z plutonu karabinów maszynowych ppor. Mariana Zaremby wchodzącego w skład 6 Pułku Strzelców Podhalańskich z Sambora. Potyczka miała miejsce na zboczu lesistego wzniesienia położonego przy drodze Sanok - Przemyśl.

Niemcy zaskoczeni ostrzałem Polaków ponieśli duże straty ale z uwagi na przewagę w liczebności i uzbrojeniu zaczęli okrążać polski oddział zmuszając go do wycofania się. Ppor. Zaremba pozostał na placu boju do samego końca osłaniając ogniem ckm-u odwrót swoich żołnierzy. Po wyczerpaniu amunicji, ranny dowódca został pojmany przez hitlerowców. Pomimo tego, że był jeńcem wojennym został on zabity strzałem w tył głowy przez niemieckiego oficera.

Pamięć o bohaterstwie Mariana Zaremby, który wraz z pięcioma podkomendnymi poległ w Bykowcach, była przekazywana wśród mieszkańców wsi z pokolenia na pokolenie. Kilka lat temu staraniem członków Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Bykowce na żołnierskich mogiłach stanęły nagrobki.

- Od tego czasu wspólnie z harcerzami, co roku zaczęliśmy organizować skromne uroczystości. W tym roku otrzymaliśmy wsparcie ze strony wójta Szmyda - mówi Wojciech Petryk prezes stowarzyszenia.

To właśnie włodarz sanockiej gminy Mariusz Szmyd wpadł na pomysł aby pamięć o bohaterach z Bykowiec uczcić rekonstrukcją historyczną.

- Podczas ubiegłorocznych uroczystości trzeciomajowych pod pomnikiem Kościuszki w Sanoku uzmysłowiłem sobie, że jest tam więcej oficjeli niż mieszkańców. Moją ideę aby zorganizować żywą lekcję historii, która byłaby atrakcyjna dla szerszej publiczności wsparł finansowo rzeszowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej - wyjaśnia sanocki wójt.

Inicjatywa okazała się przysłowiowym strzałem w dziesiątkę, gdyż inscenizację dramatycznych wydarzeń historycznych sprzed 71 lat w wykonaniu członków i przyjaciół Grupy Rekonstrukcji Historycznych "San" oglądały w Bykowcach prawdziwe tłumy ludzi. Wśród nich znalazła się Jagoda Muszyńska uczennica z Niebieszczan, która oceniając pokaz powiedziała krótko: - Inscenizacja bardzo mi się podobała. Dzięki niej dowiedziałam się co tu się wydarzyło. To była bardzo ciekawa lekcja historii.
Imprezę w Bykowcach przy wsparciu: Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Bykowce, 21 Brygady Strzelców Podhalańskich w Rzeszowie i Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie - zorganizowała Gmina Sanok oraz Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie.