Bieszczadzki rozbójnik Tołhaj ma swój pomnik

Pomysłodawcą pomnika był Janusz Demkowicz, muzyk z zespołu "Tołhaje". Realizacją pomysłu zajęło się Stowarzyszenie Orelec, które opracowało wniosek "Tołhaj motorem rozwoju turystyki we wsi". Wniosek ten otrzymał dofinansowanie z programu "Razem możemy więcej" Europejskiej Fundacji Rozwoju Wsi.
Rzeźba została wykonana przez Adama Przybysza z Sanoka, znanego już m.in. z autorstwa pomnika sanockiego Szwejka.

Bieszczadzki zbójnik stanął w centrum wsi. Mieszkańcy Orelca cieszą się z takiego towarzystwa mając nadzieję, że pomnik stanie się dużą atrakcją dla letników i przyciągnie turystów do ich miejscowości.

Pomnik tołhaja nie wziął się zresztą w Orelcu bez kozery. Tu grasowali karpaccy zbójnicy. Upodobali sobie szczególnie tę wieś, gdyż mieszkały w niej najpiękniejsze dziewczęta. Biedne panny długo szły w zbójnicką niewolę, aż wreszcie mieszkańcy wsi powiedzieli dość i przygotowali na zbójników zasadzkę.

W czasie walki jeden z nich wpadł w ręce miejscowych. Gdy jego kamraci uciekli zbójnika umieszczono w żelaznej klatce i wystawiono na publiczne pośmiewisko. Skruszyło to serce jego niedoszłej branki. Miłość kobiety tak odmieniła zbójnika, że wyznał on skruchę. Cała historia skończyła się szczęśliwie. Tołhaj poślubił mieszkankę Orelca a jego potomkowie do dzisiaj mieszkają w tej wsi, żyjąc jednak cnotliwie.
Odsłonięcie pomnika zbójnika, umieszczonego jak każe legenda w klatce, nastąpiło w niedzielę. Towarzyszyła mu promocja książki Stanisława Orłowskiego, przewodnika turystycznego z Orelca, pt. "Tołhaje czyli zbóje w Bieszczadach", wydanej przez Krzysztofa Staszewskiego, prezesa Fundacji PROCARPATHIA w Rzeszowie.