W Brzostku odrestaurowano żydowski kirkut

W uroczystości uczestniczyli potomkowie brzosteckich Żydów, którzy zjechali tu z różnych stron świata, lokalne władze, mieszkańcy miasteczka. Zgodnie z żydowską tradycją przed wejściem na cmentarz odśpiewano cztery psalmy - każdy na inną stronę świata, oraz wrzucono na kirkut czosnek, co symbolizuje oczyszczenie cmentarza.

To święte miejsce

- Cmentarz to miejsce święte, niezależnie od tego, jakie osoby są na nim pochowane, gdzie się urodziły, jaki mają kolor skóry, światopogląd, wyznanie. Ziemia, gdzie spoczywają ludzkie szczątki, jest ziemią świętą, dlatego powinniśmy ja szanować. Niech to miejsce pamięci mieszkańców ziemi brzosteckiej będzie przez nas zawsze otoczone szacunkiem - mówił podczas uroczystości Leszek Bieniek, burmistrz Brzostka.

Mieszkało 500 Żydów

Gminę żydowską w Brzostku utworzono przed 1845 r. W jej skład wchodziło 20 okolicznych miejscowości, w których przed wojną mieszkało ogółem około 500 Żydów. Zajmowali się handlem, rzemiosłem, usługami dla ludności. Społeczność żydowska miała do dyspozycji synagogę, mykwę, cheder oraz cmentarz. W czasie drugiej wojny światowej większość Żydów z Brzostka i okolic została rozstrzelana.

Ci, którzy ocaleli, wyemigrowali do USA, Wielkiej Brytanii, Australii i innych krajów.
Cmentarz żydowski w Brzostku, zwany przez miejscowych "kierkutem", zajmował prawie hektar. Przed II wojną światową nekropolia była ogrodzona drewnianym płotem, z bramą od strony południowej. Przy wejściu znajdował się dom pogrzebowy.

Cmentarz został zniszczony przez Niemców. Na jego terenie dokonywano egzekucji. Po wojnie rozebrano ogrodzenie, a kamień z pomników nagrobnych wykorzystano na rozmaite cele, m. in. gospodarcze. Obecnie na części nekropolii znajdują się zabudowania oraz puste pole.

Zrekonstruowany kirkut

Dzięki staraniem prof. Jonathana Webbera z Oxfordu, którego przodkowie mieszkali w Brzostku, a także członów jego rodziny i potomków innych rodzin brzosteckich Żydów oraz Muzeum Okręgowego w Tarnowie i Urzędu Miejskiego w Brzostku udało się częściowo zrekonstruować kirkut. Wybudowano metalowe ogrodzenie, odnaleziono też część macew. Ponad 50 z nich stoi już na cmentarzu.

Podczas uroczystości burmistrz Bieniek i starosta dębicki, Władysław Bielawa wręczyli Webberowi odznaczenie "Zasłużony dla kultury polskiej" przyznane przez ministra kultury.