Migotanie komór serca może prowadzić do nagłej śmierci

- Migotanie komór serca często prowadzi do zatrzymania krążenia i nagłej śmierci. A czy to prawda, że bywa ono w ogóle pierwszym objawem choroby serca?

- Tak! W krajach zachodnich tylko 6 proc. chorych żyje nadal po nagłym zatrzymaniu krążenia. W skali światowej na sto takich przypadków przy życiu utrzymuje się zaledwie jeden pacjent. Na świecie rocznie notuje się około 3 milionów zgonów z tego powodu. Jest to więc często występujący i poważny problem, bardziej częsty i poważnieszy niż udar mózgu, rak płuca lub piersi czy AIDS, razem wzięte.

- W jakim wieku najczęściej występuje migotanie komór?

- Zagrożenie nim rośnie z wiekiem, szczególnie po 60-tce. Migotanie komór serca występuje najczęściej rano, w poniedziałki, kiedy po weekendowym wyluzowaniu pojawia się szczególnie duże napięcie psychiczne.

W Europie nagłe zgony z tego powodu występują głównie w październiku, w Japonii w kwietniu, bo zbiega się to z początkiem roku biznesowego. Te fakty wskazują, że nagłe zatrzymanie krążenia krwi z powodu migotania komór serca jest często bezpośrednio związane ze stresem.

- W chwili nagłego zatrzymania krążenia jaka jest szansa reanimacji?

- Wprost proporcjonalna do czasu jej rozpoczęcia. I zmniejsza się ona relatywnie o 7 do 10 proc. na minutę. Zazwyczaj taka pomoc przychodzi po około 10 minutach, kiedy chory jest już prawie bez szans na przeżycie z powodu niedotlenienia mózgu.

- Można zapobiec migotaniu komór serca?

- Jednym ze sposobów jest umieszczanie w miejscach publicznych, jak metro, kina, supermarkety, lotniska, pokłady samolotów itp. urządzeń pobudzanych prądem do przerywania migotania komór, tzw. defibrylatorów. Z których można skorzystać, zanim dotrze do kogoś lekarz. Musi to jednak zostać poprzedzone szeroko zakrojoną edukacja ludzi w zakresie pierwszej pomocy kardiologicznej i obsługi tych urządzeń. No i także trzeba je mieć w odpowiedniej ilości.

- Ale co zrobić skoro najczęściej nagłe zatrzymanie krążenia spotyka nas w domach, z dala od takich urządzeń?

- To wszystko razem łączy się z brakiem właściwej polityki informacyjnej w odniesieniu do ludzi z chorobą wieńcową, po zawale serca oraz wobec ich rodzin. Bo każda z takich osób powinna wiedzieć, że w razie jakichkolwiek bólów w okolicy klatki piersiowej należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia. Ponieważ takie bóle to nie jest ot, taka sobie dolegliwość, ale często poważne zagrożenie migotaniem komór i nagłą śmiercią.

- A jak jest w stanach przewlekłych, kiedy nie mamy niedokrwienia serca, ale istnieje u chorego np. blizna pozawałowa?

- Tak, bywa ona często podłożem arytmii i wówczas również może dojść do zatrzymania krążenia. Ludziom szczególnie zagrożonym możemy profilaktycznie wszczepiać tzw. kardiowertery - defibrylatory. Są to urządzenia, które możemy uznać za wielkich bohaterów naszych czasów. Ich twórcą jest Michael Mirowski, absolwent Akademii Medycznej w Gdańsku, aktualnie pracujący w USA.

- Jak ci "bohaterowie“ się sprawują na codzień?

- Ich działanie jest genialnie proste. Do serca zostają wszczepione specjalne elektrody, połączone z urządzeniem monitorującym jego pracę i interweniującym w razie groźnych arytmii. Ratuje to często życie, bo reanimacja podejmowana jest natychmiast, bez zabójczego opóźnienia. Eliminuje konieczność wzywania karetki i natychmiastowej pomocy lekarza.

- Jaką karierę robią te urządzenia?

- Na świecie zawrotną. Ich implantowanie pacjentom w USA jest już dość powszechne, a w Europie zachodniej zaawansowane. Polska znajduje się na szarym końcu. Pierwszego wszczepienia takiego urządzenia dokonano u nas w 1995 r. w Gdańsku. W roku 2007 poddano takiemu zabiegowi 2300 pacjentów. Obecnie jest on możliwy w 55 krajowych ośrodkach.

- Czy wszczepianie tzw. kardiowerterów - defibrylatorów opłaca się ekonomicznie?

- Ujmując całe zagadnienie brutalnie, koszt roku uratowanego życia kogos chorego na serce wyraża sie kwotą ok. 30-40 tys. złotych i jest niższy niż rok dializoterapii uznawanej za procedure opłacalną.

Zakładając, że budżet opieki zdrowotnej w każdym kraju nie jest workiem bez dna, należy zawsze o ile to możliwe brać pod uwagę wskaźniki ekonomiczne. Bo chociaż życie ludzkie jest bezcenne, to jednak jeśli zużyjemy dostępne pieniądze na procedury nieopłacalne, może ich zabraknąć na te korzystniejsze.