Prawa i obowiązki na zwolnieniu lekarskim

- Kiedy nie możesz sam powiadomić szefa musi to zrobić ktoś z bliskich. To twój obowiązek, a za jego niedopełnienie możesz otrzymać upomnienie lub naganę - zwraca uwagę Wiesław Kaczanowicz, okręgowy inspektor pracy w Rzeszowie.

Jednak sama informacja o chorobie to za mało. Musisz dostarczyć do firmy zwolnienie lekarskie. Powinno ono znaleźć się w twojej firmie nie później niż 7 dnia od daty wystawienia przez lekarza. Pamiętaj, że zwolnienie jest podstawą wypłacenia ci przez pracodawcę wynagrodzenia chorobowego. Jeśli dokument dotrze do firmy z opóźnieniem możesz stracić. Bowiem od 8 dnia nieobecności twoje wynagrodzenie zostanie obniżone o jedna czwartą.

Masz się leczyć

Na zwolnieniu lekarskim nie możesz robić tego, na co masz ochotę. Bowiem masz obowiązek w tym czasie się leczyć, żeby szybko wrócić do firmy. Pamiętaj, że pracodawca a także przedstawiciel ZUS mogą sprawdzić jak się z tego wywiązujesz.
Pracodawca może cię skontrolować w ciągu 33 dni zwolnienia, za które płaci zakład pracy. ZUS może dokonać kontroli od 34 do 182 dnia twojej choroby.

Pracodawca może zadzwonić lub wysłać upoważnionego pracownika. Jeśli w czasie choroby lekarz zalecił, że musisz leżeć, lepiej nie wychodź z mieszkania. Szef firmy może, bowiem uznać, że wykorzystujesz zwolnienie lekarskie niezgodnie z przeznaczeniem.

Jeżeli lekarz zaleci, że możesz chodzić w czasie choroby, nie masz prawa wychodzenia z domu na cały dzień, ani wyjazdu na wczasy. Możesz jedynie wyjść z domu po niezbędne zakupy potrzebne ci do normalnego życia.

Jeżeli wysłannik pracodawcy, upoważniony do kontroli stwierdzi, że zamiast kurować się, zwiedzasz wystawy albo przesiadujesz u znajomych, ewentualnie pracujesz w innej firmie możesz zostać za to ukarany.

Szef firmy może w takiej sytuacji pozbawić cię wynagrodzenia albo nawet rozwiązać umowę o pracę. Wcześniej jednak musi udowodnić twoja winę w sposób niebudzący wątpliwości. Kwestie sporne rozstrzyga ZUS.

Zdaniem eksperta

Wiesław KACZANOWICZ, okręgowy inspektor pracy w Rzeszowie: - W czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim zarówno pracodawca jak i ZUS mają prawo skontrolować, czy rzeczywiście pracownik się leczy. Pracodawca może dokonać kontroli w ciągu 33 dni zwolnienia, gdy pokrywa koszty choroby pracownika. W czasie kontroli istotne jest czy pracownik powinien leżeć czy nie. ZUS zaś kontroluje, gdy choroba trwa dłużej, a więc od 34 do 182 dnia, kiedy to on wypłaca chorobowe. W Sejmie znajduje się projekt PO, aby ZUS płacił już od 14 dnia choroby.

Kontrola ZUS wygląda z reguły inaczej. Jeżeli bierzesz zasiłek chorobowy, możesz być pewien, że zostaniesz wezwany do lekarza orzecznika ZUS, który sprawdzi twoje dokumenty dotyczące choroby, a także oceni czy zwolnienie lekarskie zostało wydane w sposób zasadny oraz nie zostało np. sfałszowane.

Jeśli lekarz orzecznik uzna, że twoje zwolnienie jest bezzasadne wówczas może pozbawić się zasiłku chorobowego. Jego opinia może być też podstawa do zwolnienia cię z pracy.

Od niekorzystnej decyzji orzecznika ZUS możesz odwołać się do komisji lekarskiej, w ciągu 14 dni od decyzji, a także do sądu okręgowego, w ciągu 30 dni od daty wydania decyzji odmownej wydanej przez komisje lekarską.

W czasie choroby otrzymasz wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy. Stanowią one 80 proc. średniej pensji wyliczonej z ostatnich 12 miesięcy pracy w firmie.

Pensję w pełnej wysokości otrzymasz, gdy przyczyną zwolnienia jest choroba w okresie ciąży, wypadek w pracy i choroba zawodowa.

Wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca. Zgodnie z prawem, musi wypłacić ci maksymalnie za 33 dni zwolnienia w ciągu roku kalendarzowego.
Od 34 dnia choroby w roku kalendarzowym zamiast pensji dostaniesz zasiłek chorobowy z ZUS, ale tylko do 182 dnia choroby. Jedynie w przypadku gruźlicy do 270 dnia.

Następnie możesz starać się o świadczenie rehabilitacyjne z ZUS. Jeśli twoja choroba nie rokuje wyleczenia możesz podjąć starania o rentę czasową, a w ostateczności rentę stałą z racji twej niezdolności do pracy.